Մեր մասնագիտությունը
հաճախ մեղադրում են բռնություն հրահրելու մեջ: Երբեմն
էլ այն ինքն է բռնության զոհ դառնում:
Միացյալ Նահանգներում լրագրողի իմ 22-ամյա կարիերայի
ընթացքում ես ճանաչáõÙ ¿Ç
մի լուսանկարչի, որին ÏáÕáåï»óÇÝ
անկարգությունների ժամանակ Մայամիում, և մի լրագրողի,
որին անկարգությունների ժամանակ սպանեóÇÝ
ատրճանակի կրակոցով Լոս Անջելեսում: ՃանաչáõÙ
¿Ç ուրիշ լրագրողների, որոնք սպանվեóÇÝ
պատերազմական պայմաններում: Դրանք բոլորն էլ ծայրահեղ
իրավիճակներ ¿ÇÝ: Մեզնից շատերին
սպառնáõÙ ¿ÇÝ
(մի անգամ ես ստիպված ¿Ç թաքնվել
զուգարանում գիշերային ակումբի զայրացած տիրոջից
փրկվելու համար, որի մաֆիամետ բոսը ինձ հրավիրել
էր «զրույցի»):
Սակայն յոթ թերթերում՝ լրագրողների 1000-ից ավելի
ընդհանուր կազմով, ես չեմ ճանաչել թեկուզ մեկ լրագրողի,
որին առանձնացրել են և վրան հարձակում գործել:
Իսկ Հայաստանում անցած ընդամենը մեկ տարվա ընթացքում
ես գիտեÇ մի լրագրողի մասին, որին սպանեóÇÝ,
ևë մեկի մասին, որին լուրջ վնասվածք հասցրեóÇÝ
նրա ոտքերի տակ նետված ինքնաշեն ռումբով, իսկ այս
շաբաթ էլ մի լրագրողի ծեծեóÇÝ
մինչև գիտակցության կորուստ՝ ջարդելով նրա քիթը:
Խոսքի ազատությունն այստեղ իր գինն ունի (սեղմեք
այստեղ
վերջին դեպքի մասին կարդալու համար):
Եթե այն, ինչ ինձ ասել են ¶այանե Մուքոյանի
աշխատաոճի մասին, ճիշտ է, ապա նրան պակասում է այն
էթիկան, որն իսկական «լրագրողի» սահմանման պարտադիր
մասն է կազմում: Նրա խմբագրած թերթը վտարվել է լրագրողական
կազմակերպություններից պարկեշտության և արդարության
սահմաններն անցնելու համար՝ հասկացություններ, որոնք
այնքան առաձգական են այստեղ, որ ընդունված ստանդարտները
խախտելու համար լրատվամիջոցը պետք է իսկապես աղաղակող
մի բան անի: Եվ այդուհանդերձ նրա թերթին հաջողվել
է անցնել անընդունելիի սահմանը:
Սակայն մի՞թե կարող է ոչ ճշգրիտ կամ նույնիսկ
միտումնավոր անբարյացակամ լրատվությունը հիմք ծառայել,
որ ելուզակների մի խումբ հարձակվի նրա վրա, դուրս
քաշի մեքենայից և ծեծի ենթարկի մինչև գիտակցության
կորուստ: Այստեղ, ըստ երևույթին, կարող է:
ìերջին հարձակման պարագայում գոնե ֆեմինիստներին
կարող է ոգևորել այն փաստը, որ կանայք հավասար վերաբերմունքի
են հասել Հայաստանի լրագրության ոլորտում. առաջին
անգամ կին լրագրողը ծեծի ¿ ենթարկվել տղամարդուն
հավասար:
Մուքոյանը գրել է հոդվածներ, որոնóáõÙ
քննադատíել են որոշ հզորներ: Մասնագիտական
ազնվության նկատառումներով ես ուզում եմ հավատալ,
որ նրա թերթում բերված փաստերը հավաստի են եղել:
Սակայն, հաշվի առնելով անցած պատմությունները, ես
կասկածներ ունեմ այդ առիթով: Ամեն դեպքում, հզորները
պատասխանել ենª ցուցադրելով իրենց ուժը, և
ամեն ինչ վերջացել է հանցագործ հարձակմամբ:
Ես կասկածում եմ, որ իմ ռեակցիան, մյուս լրագրողների
նման հետևյալն էր. «Իսկ ուրիշ ի՞նչ էիք ակնկալում»:
Ինձ համար դժվար է կարեկցանք արտահայտել այս վերջին
դեպքի կապակցությամբ:
Սակայն ինձ իսկապես մտահոգում է այն միջավայրը,
որը կարող է ապագայում էլ նման հարձակումներ թույլ
տալ:
Երկու օր առաջ «ԱրմենիաՆաուի» լրագրողներից մեկին
կեսգիշերից հետո տուն են զանգահարել: Ասել են, որ
դատաստան կտեսնեն հետը մի քանի շաբաթ առաջ Çñ
հրաåարակած հոդվածի համար: Հոդվածում ներկայացված
փաստերը չեն վիճարկել, ինչպես և այն փաստը, որ զանգահարողը
հոդվածում վատ լույսի տակ է հանդես եկել:
Առաջին անգամը չէ, որ մեր լրագրողին սպառնում
են, սակայն Մուքոյանի դեպքը և այն փաստը, որ հայ
տղամարդիկ ծեծի են ենթարկում հայ կին լրագրողին,
ավելի հավատալի են դարձնում այս սպառնալիքը:
Հայտնի է, որ սպառնալիքի աղբյուրը ունի փող, հետևաբար
ևª իշխանություն:
Ես առաջարկեցի այս միջադեպի մասին հայտնել ոստիկանությանը,
սակայն իմ բազմափորձ գործընկերը քաջ ծանոթ է գործերի
վիճակին այս բնագավառում: Նա գիտ», որ սպառն³ցողը,
ամենայն հավանականությամբ, կապեր ունի իր ոստիկանական
բաժանմունքում, որը նրան ավելի լավ է պաշտպանում,
քան կպաշտպանի իրեն նրանից:
Այնպես որ, նա անքուն գիշերներ է անցկացնում և
ուսերն է թոթվում, երբ հարցնում ես, թե ինչ է անելու:
ÆëÏ Ç՞նչ անել: ¶րել
հոդվածներ, ռիսկի դիմել և աղոթել, որ ¹áõ
ճիշտ լինես: Եվ հուսալ, որ սպառն³լիքները կսահմանափակվեն
հեռախոսով, մինչև կգա այն օրը, երբ ազնիվ լրատվությունը
և տարաձայնություններÁ հարթելու քաղաքակիրթ
ձևերն ավելի մեծ տեղ կունենան այս երկրում:
|