Խորհրդային տարիներին Արարատի մարզի Դիմիտրով գյուղը հիմնականում ասորաբնակ էր: Գյուղում ապրում էին նաև հայեր, բայց նրանք փոքրաթիվ էին: Հայաստանի անկախացումից հետո կամ, ինչպես գյուղացիներն են ասում՝ «պերեստրոյկայի» տարիներին, գյուղից հեռացան շատերը, հիմնականում՝ ասորիներ:
Այսօր գյուղում տարբեր տվյալներով ապրում է 550-1550 մարդ: Վերջին տվյալը գյուղապետ Լյուդվիգ Խլխաթյանինն է, որը նշում է գյուղում գրանցվածների ընդհանուր թիվը: Գյուղացիների հավաստմամբ՝ բնակիչների իրական թիվը մոտ է առաջինին, ընդ որում, դրանց մոտ 30 տոկոսն են ասորիներ, մնացածն Ադրբեջանից փախստականներ են:
Դիմիտրով գյուղը փոքր է, բայց նրա քաղաքական խնդիրները մեծ են. որոշ գյուղացիներ մեղադրում են Խլխաթյանին գյուղին տրամադրված մարդասիրական օգնությունը յուրացնելու և ընտրակեղծիքների միջոցով իր պաշտոնում մնալու մեջ:
Անցյալ տարի ցրտահարությունից տուժած ընտանիքներին Սննդի ապահովության միջազգային կազմակերպությունը տրամադրել էր 2100 կգ ցորենի սերմացու:
Գյուղացիները պնդում են, որ ցորեն չեն ստացել: Գլխավոր դատախազությանն ուղղված բողոքում գյուղացիները մեղադրում են գյուղապետին՝ նշելով, որ օգնության ցորենը տուժածներին բաժանելու փոխարեն գյուղապետն այն վաճառել կամ բաժանել է իր բարեկամներին:
Ավելին՝ գյուղացիները պնդում են, որ Խլխաթյանը կեղծել է այն գյուղացիների ստորագրությունները, որոնց համար նախատեսված է եղել ցորենը:
Գյուղացիներն ասում են, որ իրենք ուշացումով են տեղեկանում գյուղին տրամադրված օգնության մասին՝ ալյուր, կարտոֆիլ և էլի ինչ-որ բաներ:
«Մարդասիրական օգնությունը, որ կառավարությունը տրամադրում է մեզ, գողանում են, թալանում, իսկ հետո զարմանում են, երբ մարդիկ դուրս են գալիս փողոց բողոքի ցույցերի: Մենք բողոքելու շատ բան ունենք, բայց փաստեր չունենք, իսկ սա փաստ է»,- ասում է գյուղի բնակիչ Ֆյոդոր Բադալյանը՝ ցույց տալով, ինչպես ինքն է պնդում, կեղծված ստորագրություններով փաստաթուղթը:
«Եթե մեր փոխարեն ստորագրում են, ուրեմն էլի ինչե՜ր են անում: Յուրացված սերմացուն փաստ է: Իրավապահները փաստեր են սիրում: Կատարվել է հանցագործություն, թող բացահայտեն»,- ասում է ասորի Էռնեստ Յակուբովը:
«Մենք տեղյակ չենք եղել, որ գյուղին օգնություն են տրամադրել, և ես 150 կգ ցորեն եմ գնել 180 դրամով»,- ասում է ազգությամբ ասորի Լյովան:
Սակայն գյուղացիներին մտահոգում է ոչ այնքան յուրացված սերմացուն, որքան կեղծված ստորագրությունների փաստը: Նրանք կարծում են, որ գյուղապետին պաշտպանում են վերևներից, և նրանց հետ էլ գյուղապետը կիսում է մարդասիրական օգնության վաճառքից ստացված շահույթը:
«Այդպես էլ ապրում են ժողովրդի հաշվին: Եթե գյուղապետին պատժեն, կբացահայտվի վերևների հանցագործությունը, դրա համար էլ նրան պաշտպանում են»,- եզրակացնում է ռուսերենի և ասորերենի ուսուցչուհի Տաիսիա Մուրադովան:
79-ամյա Տաիսիա Արսենտևնան գյուղի հնաբնակներից է: Նա ծնվել է Դիմիտրով գյուղում, եղել է դպրոցի ուսմասվարը և ունի վաստակավոր ուսուցչի կոչում:
«Տարիներ շարունակ գյուղապետը գողանում է, և մարդիկ տեսնում են: Իսկ ո՞ւմ են տալիս «Փարոսի» օգնությունը: Խեղճ ու սոված մարդիկ չեն ստանում: Ստանում են նրանք, ովքեր մեքենա ու անասուն ունեն,- ասում է ուսուցչուհին: - Գյուղապետի հայրն ասում է. «Դիմիտրովցիները ոչխարներ են, իսկ իմ տղան՝ հովիվ, ինչպես ուզենա, նրանց հետ կվարվի»: Ինչքա՞ն պետք է այսպես ապրենք ու ծաղրի ենթարկվենք»:
Գյուղապետ Լյուդվիգ Խլխաթյանն առանձնապես ջանքեր չի գործադրում հերքելու կեղծված ստորագրությունների փաստը, քանի որ մարզի դատախազությունը մերժել է գյուղապետի նկատմամբ քրեական գործ հարուցելու գյուղացիների պահանջը՝ «արարքում հանցակազմի բացակայության պատճառով»:
39-ամյա գյուղապետը սխալ է համարում գյուղացիներին մարդասիրական օգնություն տրամադրելը:
«Մարդկանց մուրացկանության են սովորեցնում,- ասում է Խլխաթյանը: - Ում էլ բաժանեի սերմացուն, բողոքելու էին: Եթե բողոքում են, ինչո՞ւ են երրորդ անգամ ինձ ընտրում»:
Սակայն գյուղացիները պնդում են, որ Խլխաթյանին իրենք չեն ընտրել, որ նա ընտրվել է հնացած ընտրացուցակների շնորհիվ, որտեղ ընտրողների թիվն ուռճացված է:
Բադալյանն ասում է, որ ընտրացուցակներում կան «մահացած մարդկանց անուններ: Շատերը գյուղում գրանցված են, բայց վաղուց այստեղ չեն ապրում»:
Գյուղապետի ընտրություններում հաղթողը պետք է հավաքի ձայների 2/3-ը, իսկ փաստացի ընտրողների թիվը ոչ մի կերպ չի կարող գերազանցել կեղծված տվյալներով Խլխաթյանի օգտին գրանցված քվեների քանակը:
Գյուղացիները՝ հայ թե ասորի, դժգոհում են մարզի ղեկավարությունից, հատկապես ծնունդով արարատցի, տարածքային կառավարման նախարար Հովիկ Աբրահամյանից:
Գյուղացիներն ասում են, որ մարզի բոլոր փոքր ու մեծ պաշտոնները զբաղեցնում են նախարարի ազգականները, այդ թվում նաև՝ ջրամատակարարման համար պատասխանատու պաշտոնը: Իսկ գյուղի ամենացավոտ հարցը ջուրն է: Ջուր չունենալու պատճառով մարդիկ չեն կարողանում բանջարեղեն աճեցնել, ինչն անհամեմատ շահավետ է, քան ավելի քիչ ջուր պահանջող ցորեն ցանելը:
«Ամեն ինչ չորանում, ծաղկավիժում է լինում, նոր ջուրը տալիս են,- ասում է Նադյա Ալավերդովան,- դրա համար էլ ժողովուրդը թողնում հեռանում է: Իսկ որ ասորին ջուր ունենար, բանջարեղեն աճեցներ, կթողներ կգնա՞ր: Կրասնոդարում կամ Ռոստովում է չարչարվում, այստեղ կչարչարվեր»: |