²Ûë ï³ñí³ §Î»Ý³ó¦ ÷³é³ïáÝÇ å³ëï³éÝ ³é³ÝÓݳå»ë ·ñ³íÇã ¿:

Տոնախմբությունների շաբաթը ճշգրիտ բնորոշում է հրաշալի հայկական աշնան այս յոթ օրերի համար: Երևանում ընթանում են երեք նշանակալի իրադարձություններ՝ ամենամյա «Կենաց» փառատոնը, «Սայաթ Նովա» համահայկական երգի փառատոնը և Շվեյցարա-հայկական մշակութային շաբաթը:

«Սայաթ Նովան» հուզիչ է, «Կենաց» փառատոնը, ինչպես ակնկալում են, վերածվելու է երաժշտության, պարի, թատրոնի և տեսարվեստի մի շլացուցիչ ներկայացման, որը կգրավի բոլոր նրանց ուշադրությունը, ովքեր սեպտեմբերի 19-21-ին կհայտնվեն Մաշտոց-Մոսկովյան խաչմերուկի մերձակայքում:

Շվեյցարա-հայկական մշակութային շաբաթն իսկական հայտնություն է դասական և ժամանակակից երաժշտության, ինչպես նաև պոեզիայի սիրահարների համար:

«Սայաթ Նովա» փառատոնի ժյուրին սկսել է իր աշխատանքը դեռ մայիսից, որպեսզի 136 թեկնածուներից ընտրի կիսաեզրափակիչի մասնակիցներին: Դա այնքան էլ հեշտ չէր, քանի որ ինչպես ասաց Երևանի պետական կոնսերվատորիայի պրոֆեսոր, ժյուրիի անդամ Դավիթ Ղազարյանը, «բոլոր նրանք, ովքեր գիտեն երաժշտական նոտաները, որոշել էին մասնակցել և ներկայացնել իրենց կոմպոզիցիաները»:

«Երկու տարի առաջ մրցույթի պայմաններն ավելի խիստ էին: Երաժիշտները պարտավոր էին ներկայացնել պրոֆեսիոնալ ստուդիաներում անհրաժեշտ գործիքավորմամբ ձայնագրված կոմպոզիցիաներ: Սակայն այս տարի եղել են անգամ դեպքեր, երբ ներկայացվել է երգ առանց նվագակցության՝ ձայնագրված տան պայմաններում սովորական մագնիտոֆոնի վրա, - ասում է ժյուրիի մեկ այլ անդամ, երաժիշտ և պրոդյուսեր Արմեն Մանուկյանը: - Նման պայմաններում մենք պարզապես չենք կարող գնահատել երգի որակը»:

«Սայաթ Նովա» համահայկական երգի փառատոնը հիմնադրվել է 2000 թվականին, և առաջին մրցակցությունն ընթանում էր հանրահայտ հայ կոմպոզիտորներ ÙÇç¢, ÇÝãåÇëÇù »Ý Ռոբերտ ԱմիրխանյանÁ և Ռոբերտ ՊետրոսյանÁ: Սակայն տարեց-տարի մրցակցության մակարդակն անկում է ապրում, և դրա պատճառը միայն մասնակիցների պրոֆեսիոնալիզմի բացակայությունը չէ:

Չնայած այս ամենին, «Սայաթ Նովա-4»-ը, որը կոչված է գտնելու Հայաստանի լավագույն երգը, կանցնի սեպտեմբերի 18-21-ին: Կանցկացվի նաև «Վահագն-2» մրցանակաբաշխությունը, որն ունի 8 նոմինացիաներ՝ լավագույն կինոնկար, լավագույն ներկայացում, լավագույն դերասան, լավագույն դերասանուհի, լավագույն լրագրող, լավագույն գիրք, լավագույն պարային ներկայացում և լավագույն Ï»ñåարվեստի գործ: Անցյալ տարի գրված և «Սայաթ Նովա» փառատոնին ներկայացված երգերը բաժանվել են հետևյալ ժանրերի՝ ժամանակակից, մանկական և աշուղական երգ:

Յուրաքանչյուր կատեգորիայում ·É˳íáñ մրցանակը կազմում է 2500 դոլար, երկրորդը՝ 1500 և երրորդը՝ 1000 դոլար: Կան նաև լրացուցիչ մրցանակներ լավագույն երգիչների համար՝ 1500 դոլար առաջին տեղի համար, 1000 դոլար՝ երկրորդ և 500 դոլար երրորդ տեղի համար:

Մրցանակների ընդհանուր բյուջեն, որÝ ապահովում է գործարար Վահագն Հովնանյանը, կազմում է 55000 դոլար: Փառատոնի անցկացման բյուջեն ýÇݳÝë³íáñում են տարբեր գործարարներ:

Այս տարվա մրցույթին կմասնակցեն 71 կոմպոզիտորներ, ժյուրիի կազմում կլինեն 15 անդամներ: Ենթադրվում է, որ նրանց ինքնությունը գաղտնի է պահվելու մինչև մրցույթի սկիզբը: Սակայն ընդհանուր առմամբ, որոշ փոփոխություններով հանդերձ, ժյուրիի կազմում ամեն տարի նույն մարդիկ են լինում:

«Մեր երկիրն այդքան մեծ չէ, և մենք չենք կարող փոխել ժյուրիի անդամներին ամեն տարի, այդ պատճառով էլ միայն մասնակի փոփոխություններ ենք անում», - ասում է «Սայաթ Նովա» հիմնադրամի գործադիր տնօրեն Սամվել Մեսրոպյանը:

Մրցույթի մասնակից Դավիթ Ամալյանը, որն առաջին մրցանակին է արժանացել «Սայաթ Նովա-2001»-ին, ասում է, որ իր համար նշանակություն չունի, թե ով է դատելու իր արվեստը: Նրա կարծիքով ամեն դեպքում, եթե երգը գրվել է պրոֆեսիոնալ հմտությամբ և հոգով, այն կգնահատվի:

§Î»Ý³ó¦ ÷³é³ïáÝÁ »ñ³ÅßïáõÃÛ³Ý, å³ñÇ, Ï»ñå³ñí»ëïÇ ¢ óïñáÝÇ ÙÇ Ûáõñ³Ñ³ïáõÏ Ë³éÝáõñ¹ ¿:

Երևանում անցկացվող մÛáõë փառատոնÁ նման մրցակցային խնդիրներ չունի: Այն պարզապես ուրախ ու զվարճալի մթնոլորտ կստեղծի, որտեղ չեն լինի հաղթողներ և պարտվողներ: «Կենաց» փառատոնը տեղի է ունենում արդեն երկրորդ անգամ: Փառատոնի երեք օրերը հագեցած են ուրախությամբ ու զվարճալիքով, գերազանց երաժշտությամբ և ուտեստներով, արվեստով ու արհեստներով, ինչպես նաև Հայաստանի գինեգործական և կոնյակագործական հարուստ ավանդույթներով:

«Այս փառատոնի նպատակն է կարևորել Հայաստանի մշակութային, գյուղատնտեսական և պատմական արժեքները, վերածնել և տոնել բերքահավաքի հետ կապված հայկական հարուստ սովորույթներն ու ավանդույթները», - ասում է «Կենաց» փառատոնի կազմակերպիչ, Հայաստանի տուրիզմի զարգացման գործակալության տնօրեն Անժելա Սաքս-Ասլանյանը:

Հանրապետության հրապարակի վերանորոգման պատճառով այս տարի փառատոնը և Հայաստանի անկախության օրվա տոնախմբությունը կանցնեն Մաշտոց-Մոսկովյան խաչմերուկում և նրան հարող զբոսայգիներում:

Այն կմեկնարկի Ազգային ժողովի վեհաշուք զբոսայգում «Խորհրդարանը՝ ժողովրդին» համերգով, որին իրենց մասնակցությունը կբերեն Օպերայի և բալետի ազգային թատրոնի սիմֆոնիկ նվագախումբը և երգիչ ¶եղամ ¶րիգորյանը:

Սեպտեմբերի 17-ից Մաշտոց-Մոսկովյան խաչմերուկի շրջակայքում տաղավարներ են տեղադրվում: Տարբեր հայկական ընկերություններ ներկայացնում են իրենց արտադրանքը՝ շրջապատված քանդակների, նկարների, հին գորգերի և արհեստագործական աշխատանքների ցուցահանդեսներով: Բոլոր երեք օրերի ընթացքում վաճառքում կլինեն հայկական ազգային խոհանոցի նրբահամ խորտիկները:

Զբոսայգիների փոքրիկ բեմահարթակների վրա կընթանան ներկայացումներ, որոնք կծանոթացնեն հանդիսականներին ազգային հին ավանդույթներին, պսակադրության և մկրտության, լավաշ թխելու և գինի պատրաստելու ավանդական արարողություններին: Տոնախմբության «մասնակիցների» մեջ կլինեն նույնիսկ առասպելական հին երևանցիներ Ջրավաճառ տղան, Կարաբալան, ¶ÇÅ Կոլյան...

Ամբողջ շաբաթավերջին փառատոնը կբոցկլտա եռանդով, վառվռուն զգեստներ հագած պարողներով ու երգիչներով, արվեստի ու արհեստագործական ցուցահանդեսներով և ազգային տարազների ցուցադրումներով: Երևանը նաև կվերածվի տոնավաճառի՝ ձիակառքերով ու մայթեզրյա վաճառասեղաններով:

Սեպտեմբերի 21-ի գիշերվա ժամը 1:30-ին, ի նշանավորումն Հայաստանի անկախության 12-րդ տարեդարձի, Մատենադարանի մոտից կմեկնարկի դիմակահանդես-շքերթը, որին կմասնակցեն 14 պարի համույթներ, վեց ձիակառքեր և չորս նվագախմբեր: Տոնախմբությունը, որն անտարակույս երկար կմնա մասնակիցների հիշողության մեջ, կեզրափակվի տպավորիչ հրավառությամբ: