Վանաձորի դատարանը կայացրեց իր վճիռն անցյալ տարվա փետրվարի 25-ին իր զորամասի զինվորների կողմից սպանված 22-ամյա Արտյոմ Սարգսյանի սպանության գործով: Սարգսյանը զորակոչվել էր դեպքից երկու ամիս առաջ:

Առաջին ատյանի դատարանը մեղավոր ճանաչեց զինվորներ Աղաբեկ Թադևոսյանին (որը դատապարտվեց 7,5 տարվա ազատազրկման) և Վարուժան Խաչատրյանին (4 տարվա ազատազրկում): Երրորդը զինվորը՝ Արտաշես Կարապետյանը, դատապարտվեց պայմանական ազատազրկման՝ իր զինծառայության ժամկետի մնացած մեկ տարվա ընթացքում:

Դատարանը նաև մեղավոր է ճանաչել սոնոգրաֆիստ Անահիտ Բաբայանին «անզգույշ սպանության» մեջ և դատապարտել է նրան երկու տարվա ազատազրկման «գաղութ-բնակավայրում»: Պատիժը նա կրելու է տանը:

Արտյոմ Սարգսյանն ասպիրանտ ուսանողների խմբի ղեկավարն էր, որը բողոքում էր իրենց զորակոչելու դեմ, պնդելով, որ զինվորական պարտքը կատարելուց առաջ իրենց պետք է հնարավորություն ընձեռվի ավարտել ուսումը: Սակայն մինչ դատարանը քննում էր նրանց հայցը, Սարգսյանին և մյուս ասպիրանտներին զինակոչեցին: (Սեղմեք այստեղ այս գործի մասին լրացուցիչ տեղեկությունների համար:)

Դատարանը գտավ, որ Սարգսյանին ծեծելով սպանել են մեղադրվող երեք զինվորները, որոնց ղեկավարը եղել է Թադևոսյանը: Սակայն անցած այս տարվա ընթացքում իրավապաշտպանները նշել են, որ Սարգսյանի սպանությունը պատվիրել են սպաները, որոնց դուր չեն եկել Սարգսյանի ելույթները զինակոչի գործընթացի դեմ:

Սպանված զինվորի ծնողներն ասում են, որ իրենք խորապես վիրավորված էին իրենց կարծիքով մեղմ դատավճռից և դիմել են վերաքննիչ դատարան:

Արտյոմի հայրը՝ Ռաֆաել Սարգսյանը, բանակի փոխգնդապետ է:

«Ես ինձ ստորացած եմ զգում որպես զինվորական և հակված եմ մտածել, որ Արտյոմին սպանել են որպես զինվորականի որդու՝ բանակի նկատմամբ ունեցած ատելության համար», - ասում է հայրը: Մայրը՝ Կարինե Աղբալյանը, մինչև դատավճռի հրապարակումը բողոք էր ուղղել զինվորական դատախազությանը՝ պահանջելով պահպանել հայտարարված պատժաչափերը՝ վստահ լինելով, որ դրանք նվազելու են նույնիսկ մեղքը հաստատող դատավճռի դեպքում:

«Դատավոր Աղասի Մկոյանն արագ ընթերցեց դատավճիռը և պարզապես փախավ դատարանի դահլիճից, - պատմում է տիկին Կարինեն, - Ես մոտեցա մեղադրող Արման Մազմանյանին և ասացի. դուք սպանեցիք իմ որդուն երկրորդ անգամ»:

Արտյոմ Սարգսյանի սպանության մեջ սկզբնապես մեղադրվում էին 15 հոգի՝ այդ թվում զորամասի հրամանատարը, հինգ բուժծառայողներ և շարքային զինվորներ:

Զորամասի հրամանատար Անդրանիկ Սահակյանը մեկ տարի կալանքի տակ է գտնվել հանցագործությանն իր մասնակցության համար: Դատարանը գտավ, որ նա պետք է ազատ արձակվի այդ պատժաչափը կրելուց հետո:

«Սա այն մարդն է, որը գործը ձգձգելու համար թույլ չէր տվել դիահերձում կատարել որդուս, քանի դեռ հետքերը թաքցնելու նպատակով չէր վերանորոգել այն սենյակը, որտեղ ծեծի էին ենթարկել որդուս», - ասում է Ռաֆայել Սարգսյանը:

«Այն տղան, որը մահվան էր հասցրել իմ որդուն, ազատ արձակվեց: Մարդուն խմբակային ծեծով կարելի է հասցնել մահվան, իսկ հետո սպանողին արդարացնել, ասելով, որ օգնել է նախաքննությանը բացահայտել հանցագործությունը, և ազատ արձակել, - բողոքում է տիկին Կարինեն, - Փոխարենը կալանավորել են մի տղայի, որն, ըստ էության, մեղքի ամենափոքր բաժինն ուներ»:

Ծնողներն ասում են, որ նման դատավճիռը միայն կաշառքի արդյունք կարող էր լինել:

«Որքան շատ փող տաս, այնքան մեղմ պատժաչափ կստանաս, և հակառակը», - ասում է տիկին Կարինեն՝ ենթադրելով, որ Կարապետյանը չդատապարտվեց ազատազրկման, որովհետև նրա հայրն աշխատում է հարկային ծառայությունում:

Զինվորական հոսպիտալի հինգ բժիշկները ճանաչվել են անմեղ, թեև նրանց վկայությունները, որ Սարգսյանը մահացել է ինֆեկցիայից, հակասել են բազմաթիվ կապտուկների և վնասվածքների մասին դատաբժշկական եզրակացությանը:

Դատաբժշկական եզրակացության մեջ նաև նշված է, որ Արտյոմի մահը տեղի է ունեցել մասամբ նաև ուշացած բուժօգնության պատճառով (նրան 36 ժամ պահել են հոսպիտալում, որտեղ և մահացել է):

Դատավարության ընթացքում բուժքույր Գայանե Մկոյանը հետևյալ ցուցմունքն է տվել.

«Արտյոմը գոռում էր՝ «Կամ ինձ ուժեղ ցավազրկող տվեք կամ էլ գլխիս մի բանով խփեք՝ սպանեք», սակայն նրան ոչ ոք չօգնեց: Երբ ես այդ մասին ասացի հոսպիտալի պետին՝ նա ի պատասխան ասաց. «Զինվոր է, էլի, կդիմանա»:

Հայաստանի հելսինկյան ընկերակցության նախագահ Միքայել Դանիելյանի հավաստմամբ, իրենց կազմակերպությունը հայցով դիմելու է Ստրասբուրգի դատարան, որը քննում է մարդու իրավունքների խախտման գործերը: Դատարան դիմելու իրավունքը վերապահված է Հայաստանին, որպես Եվրոխորհրդի անդամի:

«Վճիռը, որ կայացրեց դատարանը, մեզ համար անսպասելի չէր, - ասում է Դանիելյանը, - Իսկ այն, որ դատախազությունը պաշտպանում է մեղադրվող կողմի շահերը և ոչ թե հակառակը, ամենատարածված պրակտիկան է Հայաստանում»: