¶áÕ³óí³Í ù³Ý¹³ÏÇ ÝϳñÁ (ïñ³Ù³¹ñ»É ¿ Üáñ ÜáñùÇ Ã³Õ³å»ï³ñ³ÝÇ ÏáÙáõÝ³É µ³ÅÇÝÁ)

Արժեքավոր մետաղների տենդը Հայաստանում շարունակվում է՝ առաջ բերելով վանդալիզմի նորանոր դրսևորումներ:

Սեպտեմբերի 29-ին Նոր Նորքի երկրորդ զանգվածի մի բանուկ հատվածից գողացել են մոտ 2,5x2 մետր չափեր ունեցող մի արձան։ Չարենցի «Ամբոխները խելագարված» պոեմի մոտիվներով անվանի քանդակագործ Սերգեյ Բաղդասարյանի 1967 թվականին կերտած քանդակը պատրաստված է դյուրալյումինից, և այս պահին այդ գողտրիկ ստեղծագործությունը հավանաբար արդեն մասնատված է։

Իսկ մայթից քիչ բարձր՝ արձանի տեղում, հիմա սևին են տալիս ձուլաքանդակի հիմնակմախքի երկաթները՝ որպես հասարակության բարոյական և գեղագիտական արժեքների կորստի ցցուն խորհրդանիշ:

Սերգեյ Բաղդասարյանը հայ մեծանուն քանդակագործներից է, որի բազում արձանները զարդարում են հանրապետության տարբեր քաղաքները, իսկ նրա «Մենք ենք՝ մեր սարերը» քանդակը այսօր դարձել է Արցախի խորհրդանիշն ու զինանշանը:

²Ûëï»Õ ³ñÓ³Ý ¿ »Õ»É. í³Ý¹³ÉǽÙÇ Ñ»ïù»ñÁ

¶ողացված արձանը 500 կգ քաշ ուներ, և այն տարել են շուրջօրյա գործող կրպակների կողքից, այսինքն՝ մարդկանց աչքի առաջ, և ոչ ոք ոչինչ չի ասել:

Քաղաքային արձանների պահպանման և մաքրման պատասխանատվու-
թյունը 2000 թվականից դրված է համապատասխան թաղապետարանի կոմունալ բաժնի վրա:

«Նման արձան տանելու համար հաստատ օգտագործել են վերամբարձ կռունկ, տեսնողներ հաստատ եղել են, բայց վկաներ չկան: Քանդակը գողացողները, անշուշտ, վանդալներ են ու սրիկաներ, բայց ամենասարսափելին հասարակության անտարբերությունն է», ասում է Նոր Նորքի թաղապետարանի կոմունալ բաժնի պետ Վարդան Աղաբեկյանը:

Անտարբեր են նաև պաշտոնատար անձինք. այն հարցին, թե ինչ քայլեր են ձեռնարկվում մյուս արձանները նման ճակատագրից փրկելու համար, Աղաբեկյանը հակիրճ պատասխանեց. «Ոչ մի: Մենք չենք պատրաստվում ինչ-որ ծրագրեր մշակել կամ պահակ կանգնեցնել արձանների կողքին»:

ê³ëáõÝóÇ ¸³íÃÇ §Ñ³Ùµ»ñáõÃÛ³Ý Ã³ëÁ¦ ³ñ¹»Ý Éóí»É ¿

Թաղապետարանն արձանի գողության մասին տեղեկացել է միայն ոստիկանությունից, իսկ ոստիկանություն հայտնել է արձանի հեղինակ Սերգեյ Բաղդասարյանի որդի Աշոտի ընկերը: Ոստիկանությունում հարուցվել է քրեական գործ, սակայն ականատեսներից ոչ ոք չի ցանկացել վկայություն տալ:

¶ողացված ձուլաքանդակից քիչ հեռու տեղադրված է քանդակագործ Լևոն Թոքմաջյանի Տիգրան Մեծի արձանը, որի մատույցներում «Շինարար-94» ՍՊԸ-ի աշխատակիցները աստիճաններ են կառուցում: Պարզվեց, որ նրանք էլ են նկատել արձանի անհայտացումը:

Աշխղեկ Սարգիս Վարդանյանը հայտնեց, որ շաբաթ օրը՝ սեպտեմբերի 27-ին, աշխատել են մինչև ժամը 19-ը, և արձանն իր տեղում էր։ Իսկ երբ երկուշաբթի առավոտյան եկել են աշխատանքի, արձանն այլևս չի եղել։

«Այս տարածքում բոլորին հարցրինք, և ոչ մեկը չխոսեց, իսկ մեկն էլ ուսերը թոթվեց ու ասաց՝ մի քանդակ ավել, մի քանդակ պակաս, չենք մեռնի, կդիմանանք», ասում է Վարդանյանը:

§ÐáíѳÝÝ»ë ²Ûí³½áíëÏǦ. ãáñë ³ÙÇë ³é³Ýó íñÓÝÇ

Սկսելով մտոցների կափարիչներից ու գերեզմանաճաղերից՝ մետաղագողերն արդեն հասել են արձաններին: Ապշեցնում է միայն, որ ոչ մի գերատեսչություն կամ պաշտոնյա չի անդրադառնում այս խնդրին, և պատշած հսկողություն չի սահմանվում մետաղի ջարդոնի ընդունման կետերի նկատմամբ:

Ոստիկանությունը հակված է ենթադրելու, որ գողերը, տեղյակ չլինելով արձանի գնահատված արժեքին՝ 500 հազար դրամ (մոտ 870 դոլար), տարել են այն ոչ թե ինչ-որ մեկի բակում տեղադրելու, այլ որպես մետաղի ջարդոն հանձնելու համար:

Ամբողջական արձանի գողությունը հետևանք է բազում անպատիժ մնացած մանր գողությունների: Արդեն 2 անգամ գողացվել է Քոչարի Սասունցի Դավթի արձանի համբերության թասը: Ժողովրդական էպոսի հերոս Դավթի ձիու ոտքի տակ կար մի պղնձաձույլ թաս, որից ջուրը թափվում էր ավազանի մեջ: Այս թասը խորհրդանշում է ժողովրդի բերնեբերան լցված համբերությունը: Սակայն արդեն 3 տարի է արձանի գաղափարական կարևորագույն մասը բացակայում է, իսկ ավազանի մեջ ջրի փոխարեն ժանգոտ անձրև է լցվում:

Էրեբունի համայնքի կոմունալ բաժնի պետ Մակար Սարուխանյանի հավաստմամբ գողերը չեն հայտնաբերվել: «Արդեն ոչ միայն ժողովրդի, այլև թաղապետարանի աշխատակիցների համբերության բաժակն է լցվել, և նրանք չեն պատրաստվում կրկին գումար ծախսելու թասը տեղադրելու համար», ասում է Սարուխանյանը:

§Èáé»óÇ êùáݦ ͳÝñ ¿ ï³ÝáõÙ áïùÇ ÏáñáõëïÁ

Նման ճակատագրի է արժանացել Դավիթ Անհաղթի արձանը, որն այսօր անոտք է: Ընդամենը 4 ամիս առաջ տեղադրված Հովհաննես Այվազովսկին է զրկվել իր հարազատ վրձնից: Վանդալիզմի զոհեր են դառնում ինչպես անվանի անձանց, այնպես էլ սովորական մարդկանց պատկերող արձաները, ինչպես Օղակաձև ½µáëայգու՝ մեկ ոտքից զրկված «Կինը», «¶անգրահեր տղան» և Աջափնյակ համայնքի այգում տեղադրված «Լոռեցի Սաքոն», որը նույնպես Սերգեյ Բաղդասարյանի գործն է:

Քանդակագործի որդին ասում է, որ արձանի գողացված ոտքը գտել են, սակայն մեկ տարի է այն չի տեղադրվում:

«Ես գրեթե ամեն օր զանգահարում եմ Աջափնյակի թաղապետարան, ինքս առաջարկել եմ իմ գումարով գտնել զոդող, իրենց մնում է միայն պաշտոնապես թույլատրել վերականգնումը, բայց արձանի համար պաշտոնյաները չափազանց զբաղված են», ասում է Աշոտ Բաղդասարյանը:

Ընդամենը մի քանի շաբաթ առաջ նշվեց Սերգեյ Բաղդասարյանի 80-ամյակը: Հոբելյանի կապակցությամբ այն շենքի պատին, որտեղ ապրել է քանդակագործը, ամրացվեց հուշատախտակ՝ փոքր բրոնզաձույլ կիսանդրիով: Որդին խոստովանում է, որ վախենում է՝ մի օր այդտեղով անցնելիս հոր վերջին հիշատակը գողացված գտնի:

ÊÙµ³·ñÇóª Ñáßáïí³Í ù³Ý¹³ÏÝ»ñÝ áõ ³ñÓ³ÝÝ»ñÁ Éáõë³Ýϳñ»Éáõó Ñ»ïá ·áÕ³óí»É ¿ §²ñÙ»ÝdzܳáõǦ ѳëïÇù³ÛÇÝ Éáõë³ÝϳñÇã ²ñÃáõñ ÂáñáëÛ³ÝÇ Éáõë³Ýϳñã³Ï³Ý ë³ñùÁ: ¶áÕ»ñÁ ï³ñ»É »Ý ³ÛÝ Éáõë³ÝϳñãÇ Ù»ù»Ý³ÛÇó Ñ»Ýó Ù»ñ ùÃÇ ï³ÏÇó: ֳϳﳷñÇ Ñ»·Ý³Ýùáí ³ÛÝ ë³ñùÁ, áñÁ ·ñ³Ýó»É ¿ñ Ù»ñ ¹³éÝ Çñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý ÷³ëï»ñÁ, ÇÝùÁ ¹ñ³ ½áÑÁ ¹³ñÓ³í: ºí ß³ï ùÇã ÑáõÛë ϳ, áñ áëïÇϳÝáõÃÛáõÝÁ Ï·ïÝÇ ³ÛÝ, ù³ÝÇ áñ ·áÕ»ñÁ áã ÙÇ Ñ»ïù ã»Ý ÃáÕ»É: