Բոլորին էլ պետք է մեկը, որին կարելի է վերևից նայել,

Որպեսզի ցանկացած å³ÑÇÝ իրենց ավելի լավ զգան,

Մեկը, որը կանի այնպիսի բաներ, որից պարկեշտ մարդիկ կկնճռոտվեն:

Եթե չեք կարողանում գտնել այդպիսի մեկին, ես ձեր տրամադրության տակ եմ:

Իմ հերոս Քրիս Քրիսթոֆերսոնը Տեխասի Բրաունսվիլ քաղաքից գրել է այս տողերը՝ մեկնաբանելով ռեդնեքերի ռեակցիան հիփփիների նկատմամբ 1960-ականների անհանգիստ Ամերիկայում (ռեդնեք - redneck՝ տարբերություններ չընդունող, ռասիստական աշխարհայացքի տեր խավ, հատկապես ԱՄՆ-ի հարավային նահանգներում):

Բաքուն Բրաունսվիլ չէ (թեև Տեխասի մեծաթիվ նավթաբարոնները կարող էին Բրաունսվիլից Բաքու սարքել), ոչ էլ Երևանն է առանձնապես հիշեցնում Քրիսին ոգեշնչած ժամանակները: Սակայն ես վերհիշեցի նրա երգը, երբ տեսա բարեկամներիս ու գործընկերներիս արձագանքը Ադրբեջանի նախագահական ընտրություններին:

«Իմացա՞ր, թե Բաքվում ինչ է կատարվում»՝ բազմիցս շնչակտուր տրված այս հարցի հետևում չասված, բայց հասկացված եզրահանգումն է, որ Հայաստանը վերջապես ազատվել է Կովկասի խուլիգանի պիտակից:

Անկեղծորեն ասացեք, եթե ձեր մեջ հայկական արյուն կա, մի՞թե գոնե մի քիչ ուրախ չեք, որ երեկ Բաքվում դեպքերն այդպիսի այլանդակ զարգացում ստացան:

Տեղեկությունները հակասական են, սակայն հաստատված է, որ առնվազն երկու մարդ է սպանվել (այդ թվում՝ մի երեխա, որը ոտնատակ է արվել հրմշտոցում), երբ ոստիկանությունը և բողոքավորները հավասարապես կորցրել են գլուխները հետընտրական այս տուրուդմբոցում:

Սկսած մարտ ամսից, երբ Ռոբերտ Քոչարյան-Ստեփան Դեմիրճյան հակամարտությունը լցրեց Երևանի փողոցները զայրույթով, սպառնալիքներով, աննշան բռնության դեպքերով՝ արժանացնելով Հայաստանը միջազգային դատապարտման, հայերը սպասում էին անցյալ չորեքշաբթի օրվա Ադրբեջանի ընտրություններին հույսեր փայփայելով, որ ինչ-որ մեկի ֆոնին իրենք ավելի լավ տեսք կունենան: Ադրբեջանցիներն ընդառաջեցին հայերի այդ ցանկությ³Ýն այնպիսի ջերմեռանդությամբ, որ հայերը նրանց կողքին ապստամբություն խաղացող սիրողների տպավորություն թողեցին:

Ինչ վերաբերում է Հայաստանի ընտրություններին, ապա միջազգային հարյուրավոր դիտորդներ, այդ թվում՝ Եվրոպայի անվտանգության և համագործակցության կազմակերպության պատվիրակությունը Փիթեր Այքերի գլխավորությամբ (Ժողովրդավարական հաստատությունների և մարդու իրավունքների գրասենյակից) իրենց անբարենպաստ կարծիքը հայտնեցին կատարվածի մասին:

«Այս ընտրությունները բացթողնված հնարավորություն էին ընդհանուր առմամբ ժողովրդավարական ընտրական գործընթացի համար: Մենք հատկապես մտահոգված ենք սպառնալիքների մակարդակով և քարոզարշավի ընթացքում թեկնածուների համար ստեղծված անհավասար պայմաններով», - երեկ ասաց Այքերը:

Ծանո՞թ է թվում:

Սակայն դրա համար պետք չէր դիտորդների պատվիրակություն, բավական էր մատույց դեպի հեռուստացույց, որևէ թերթ կամ ինտերնետային էջ, որպեսզի պարզ դառնար, թե ինչն էր այդպես «մտահոգել» ընտրական վարվելակարգի փորձագետներին:

Արյունաշաղախ դեմքերի ու ամբոխից փախչող ոստիկանների լուսանկարները և ծեծված մարդկանց ցույց տվող տեսանյութերը ներկայացնում էին մի պատմություն, որը երևանյան մամուլը կարող էր վերնագրել՝ «Մենք գոնե այդպիսի բան չենք արել»:

ԵԱՀԿ-ն մեծ աղմուկ չի բարձրացնում կատարվածից, սակայն առնվազն երկու հաղորդագրություն նշում են, որ Այքերն ինքը հրմշտոցի մեջ ոստիկանական մահակի մի քանի հարվածÇ է ³ñųݳóել: ԵԱՀԿ-ի Բաքվի ներկայացուցչին զայրացրել էին «ԱրմենիաՆաուի» թղթակցի փորձերը ստանալու այդ հաղորդագրության հաստատումը: Որպես կանոն դա վկայում է այն մասին, որ տեղեկությունը ճիշտ է:

Ինչ խոսք, անցած մարտին Երևանում անհանգիստ էր, ոստիկանությունն էլ չարաշահում էր իր լիազորությունները: Սակայն բանը չանցավ քերծվածքներից ու կապտուկներից, հիմնականում լեզվակռիվ էր գնում: Եվ, անշուշտ, չկային կատաղած ամբոխից փախչող ոստիկանների լուսանկարներ:

(Անձամբ իմ ամենասիրելի ընդվզման ակտն այն էր, երբ մի կին մոտեցավ նախագահ Քոչարյանի նստավայրը շրջապատած զինված ոստիկաններին և կրծկալը նետելով նրանց բղավեց. - «Եթե պիտի թողնեք, որ նա ձեզ ասի, թե ինչ անեք, ուրեմն հագե՛ք սա»:)

Մարտյան այն օրերին հայրենադարձ մի գործարար կին կարծիք հայտնեց, որ ես չափազանց քննադատաբար եմ մոտենում այստեղի ընտրական գործընթացին: Նրա ասածի մեջ ռացիոնալ հատիկ կար. մեր մեջ ասած, եղածը մի բան չէր՝ մի քիչ քվեատուփերի լցոնում, անօրինական զանգվածային ձերբակալություններ և ընտրական շտաբի հրկիզում և ընդամենը: Նա ասաց, որ պետք է մի քիչ սպասեմ ու տեսնեմ, թե ինչ է կատարվում Բաքվում, եթե ուզում եմ հասկանալ, թե ինչ է իսկական անարխիան:

Եվ նա ճիշտ դուրս եկավ: Եթե Հայաստանը հասարակայնության հետ կապերի նախարարություն ունենար, ապա այսօր վերջինս կարող էր ծաղիկներ ուղարկել Բաքու՝ շնորհակալություն հայտնելով Երևանին անօրինություններում գերազանցելու համար:

Եվ այսպիսով հանվեց վատ վարքի խաչը, դրան փոխարինելու եկավ թեթև ինքնահավանությունը: Կարծես աշխարհի ամենաբարձրահասակ գաճաճ լինելը մարդուն կարող է հսկա դարձնել: