Մինչ պատերազմի սպասման մեկ շաբաթը հասավ իր գագաթնակետին երեկ Բաղդադին հասցված հարվածով, վախեցած բնակիչները հեղեղել են Իրաքի հատկապես հյուսիս տանող ճանապարհները:

Իրաքից փախչողների այլընտրանքը մեծ չէ: Սահմանները թշնամաբար տրամադրված հարևանների՝ Իրանի և Քուվեյթի հետ, փակ են, իսկ Սիրիա կամ Սաուդյան Արաբիա հասնելն ու այնտեղ ապրելը չափազանց թանկ է շարքային իրաքցիների համար:

Այս առումով Բաղդադից ընդամենը 480 կմ հեռավորության վրա գտնվող Հայաստանի սահմանն ընդունելի տարբերակ է դառնում Իրաքի որոշ բնակիչների՝ հատկապես շուրջ 20-հազարանոց հայ համայնքի համար:

Իրաքի Հայկական համայնքի ադմինիստրացիայի կենտրոնական կոմիտեի նախագահ Վահագն Մեսրոպյանն ասում է, որ վերջին երկու ամսվա ընթացքում Հայաստան են մեկնել մոտ 25 ընտանիքներ: Մյուս կողմից, հունվար 1-ից մինչև մարտի 6-ն ընկած ժամանակահատվածում արտաքին գործերի նախարարությունն ընդամենը 31 տուրիստական վիզա է տվել Իրաքի քաղաքացիներին, իսկ Միացյալ ազգերի փախստականների գործերով բարձրագույն կոմիսարի հայաստանյան գրասենյակը ներկայումս քննում է փախստականի կարգավիճակ ստանալու ընդամենը երեք ընտանիքների դիմումներ:

Մեսրոպյանը վերջերս բնակարան է գնել Երևանում և երկու շաբաթ առաջ Բաղդադից Հայաստան է մեկնել կնոջ, դստեր և զոքանչի հետ:

Մեսրոպյանի ընտանիքը մեքենայով մեկնել է Հալեպ (Սիրիա), որտեղից ինքնաթիռով թռել է Երևան: Ճամփորդությունը Բաղդադից նրանց վրա նստել է մոտ 1100 դոլար, սակայն ընտանքին ասում է, որ ապահովությունն ավելի կարևոր է, երբ պատերազմի սպառնալիքն իրական է դառնում: Ընտանիքն իրերից իր հետ վերցրել է միայն որոշ հագուստեղեն, անկողնային սպիտակեղեն և սրբիչներ:

Մեսրոպյանն ասում է, որ հեշտ չէր մեկնել այն երկրից, որտեղ ծնվել է, սակայն նա վախենում էր, որ հնարավոր պատերազմը կարող է շատ ավելի մեծ վնաս պատճառել իր ընտանիքին:

«Իհարկե, այստեղ գալն ինձ համար դժվար էր, - ասում է նա, - Ստիպված էի թողնել աշխատանքս, տունս, ընկերներիս, բայց հույս ունեմ, որ սա ժամանակավոր բան է»:

Վահագնի կինը՝ Սեդան, որն այժմ թոշակառու է, սակայն նախկինում աշխատել է ՄԱԿ-ի զարգացման ծրագրերի Բաղդադի գրասենյակում, ասում է, որ նրան մտահոգում է այն, ինչ կատարվում է Իրաքում: Նա միայն աղոթում է, իր ընկերների և հարևանների ապահովության համար:

«Մենք այստեղ ենք և ապահով ենք, սակայն հոգով և սրտով մենք այնտեղ ենք», - ասում է նա:

Մեսրոպյանների հավաստմամբ, Բաղդադի հայ համայնքում մթնոլորտն, ընդհանուր առմամբ, խաղաղ ու հանգիստ է եղել: Իրաքցիները, անկախ էթնիկական ծագումից, չափից ավելի լավ են ծանոթ պատերազմին, որպեսզի անտեղի խուճապի մատնվեն:

Սակայն շատերը, ըստ Մեսրոպյանների, ջրի և սննդամթերքի պաշար են կուտակում, իսկ Իրաքի կառավարությունը շարունակում է բնակչությանը սննդամթերք և դեղորայք տրամադրելու իր մարդասիրական ծրագիրը, որը սկսվել է անցյալ հուլիսին:

«Խուճապ չկա, բայց բոլորն էլ խիստ անհանգստացած են», - ասում է Վահագնը՝ նկատի ունենալով իր ընտանիքի մտահոգությունը, թե ինչ ուժեր են կազմելու հաջորդ կառավարությունը, եթե ներկա վարչակազմը հեռացվի իշխանությունից: Վահագնը բարձր է գնահատում հայ համայնքի լավ հարաբերություններն Իրաքի կառավարության հետ և հույս ունի, որ պատերազմը չի խաթարի այդ հարաբերությունները, որոնք հնարավորություն էին տալիս հայերին պահպանել իրենց ազգային ինքնությունը:

Իրաքի հայերի մեծ մասը ցեղասպանությունը վերապրած այն հայերի հետնորդներն են, ովքեր լքել են Թուրքիան 1915 թվականից հետո: Իրաքում կա ութ հայկական եկեղեցի, որոնցից չորսը Բաղդադում են, որտեղ կան նաև երկու հայկական մարզական ակումբներ, չորս մշակութային կենտրոններ և հայերին պատկանող բազմաթիվ ձեռնարկություններ:

Իսկ արձակված հրթիռներն ըստ ազգային պատկանելության չեն թիրախ ընտրում: Իրաքի հայ բնակիչների կյանքը վտանգված է, և Մեսրոպյանների նման ընտանիքների բախտը բերել է:

«Եթե պատերազմը հիմա սկսվի, ես և իմ ընտանիքը չենք կարող վերադառնալ», - ասում է Վահագնը: