Անկախ փորձագետների հավաստմամբ, վերջին 5 տարում Հայաստանում կոռուպցիայի մակարդակն աճել է:

«Հայաստանում կոռուպցիայի հիմնական նախաձեռնողները պետական պաշտոնյաններն են», - նշվում է Հայաստանում կոռուպցիայի տարածվածության և դրսևորման գնահատման նպատակով 2002 թվին ուսումասիրություններ անցկացրած Տարածաշրջանային զարգացման կենտրոնի («Թրանսփերենսի ինթերնեշնլ») հայաստանյան մասնաճյուղի (ՏԶԿԹԻՀՄ) զեկույցում:

Սոցիոլոգիական հարցմանը մասնակցել է 1000 անհատ, 200 մասնավոր ձեռներեց և 200 պաշտոնյա:

Ծրագրի պատասխանատու, հակակոռուպցիոն տեղեկատվական կենտրոնի տնօրեն Արևիկ Սարիբեկյանը՝ ամփոփելով ուսումնասիրության արդյունքները, ասաց.

«Հարցման մասնակից անհատների 67 տոկոսը, ձեռներեցների 41 տոկոսը և պետական պաշտոնյաների 54 տոկոսը նշել են, որ կոռուպցիայի մակարդակն աճել է վերջին 5 տարիների ընթացքում:

«Անհատներն ու ձեռներեցները կոռուպցիան գնահատել են որպես կաշառակերություն և պաշտոնի չարաշահում: Պետական պաշտոնյաններն այդ շարքին ավելացրել են նաև «տնտեսական մենաշնորհի և այլ արտոնությունների տրամադրումը և պետական միջոցների օգտագործումը սեփական շահերի համար», միգուցե այն պատճառով , որ ավելի լավ են տեղեկացված, թե կոռուպցիայի ինչպիսի հնարավորություններ կան պետական կառավարման համակարգում»:

Պետական հաստատություններում կոռուպցիայի մակարդակի գնահատման վերաբերյալ հարցադրումները պարզել են, որ ամենակոռուպցված մարմիններն են դատարաններն ու դատախազությունը: Կոռուպցված են համարվել գրեթե բոլոր ոլորտները՝ նախագահի աշխատակազմից մինչև կրթական համակարգ:

Անկախ փորձագետները պարզել են, որ կոռուպցիայի հիմնական նախադրյալներն են «օրենքի վատ կիրառումը, թերի օրենսդրությունը, անբարենպաստ սոցիալ-տնտեսական վիճակը և այլն»:

Թե որքանով փետրվարի 19-ի նախագահական ընտրությունները կնպաստեն երկրում կոռուպցիայի և այլ հիմնախնդիրների վերացմանը՝ կախված է միմիայն ժողովրդից, որքանով նրան կհաջողվի տեր կանգնել իր ձայներին:

«Պրոմեդիա» կազմակերպության անցկացրած հարցմանը մասնակցած պոտենցիալ քվեարկողներն արտացոլել են «Թրանսփերենսի ինթերնեշնլ» կազմակերպության արդյունքները՝ կոռուպցիան անվանելով ընտրարշավի հիմնահարցերից մեկը:

Արման Շարաֆյան՝ 31 տարեկան. - «Պահանջում ենք կոռուպցիայի վերացում, քանի որ մեր հասարակությունը մինչև կոկորդը խրված է կոռուպցիայի մեջ»:

Բարդուղիմեոս Պետրոսյան՝ 25 տարեկան. - «Կոռուպցիայի անսահման չափերը մեր երկրի համար ամենավատ հետևանքներն ունեն: Ես կարծում եմ, որ արդարության և օրենքի ուժով պետք է զսպել անկուշտ մարդկանց»:

Ժորա Պետրոսյան՝ 68 տարեկան. - «Բոլոր կաշառակերներին անխտիր պատժել: Ե՞րբ է վերանալու կաշառքով աշխատանքի ընդունելու սովորույթը»:

Նազելի Հարությունյան. - «Կաշառակերության դեմ պայքարը դարձել է օրհասական: Նախագահն ի՞նչ լծակներ ունի և որքանո՞վ կարող է պայքարել կաշառակերության դեմ»:

Ըստ կազմակերպության մասնագետների, ամենավտանգավոր դրսևորումներից մեկն այն է, որ հարցման մասնակիցների ընդամենը մի չնչին հատված է պատրաստ կոռուպցիայի դեպք տեսնելիս հայտնել համապատասխան մարմինների, քանի որ վստահ չէ, որ կաշառք տվողը կամ վերցնողը կենթարկվի պատասխանատվության:

Թեև պաշտոնական հարցումը և լրագրողների ոչ-պաշտոնական հարցազրույցները վկայում են, որ կոռուպցիան մտահոգում է ընտրողներին, այն առանցքային տարր չի հանդիասնում թեկնածուների քարոզարշավում:

«Մամուլի հրապարակումներից և վճարովի եթերաժամերը դիտելով ես չեմ կարող ասել, որ թեկնածուները կոռուպցիայի դեմ պայքարի վրա հատուկ շեշտադրում են կատարում, - ասում է ՏԶԿԹԻՀՄ-ի քաղաքականության գծով փորձագետ Վարուժան Հոգտանյանը, - Թեկնածուներն ավելի շատ խոսում են ազատ և արդար ընտրությունների ապահովվման մասին, քան ռազմավարական ծրագրերի»:

Մասնագետների կարծիքով այսօր առաջին հերթին անհրաժեշտ է փոխել մարդկանց վերաբերմունքը կոռուպցիայի դրսևորումների նկատմամբ: Յուրաքանչյուր անձ, ուրիշին մեղադրելու փոխարեն, պետք է անձամբ պատասխանատվություն կրի երկրում տիրող իրավիճակի համար, հակառակ դեպքում ոչ մի պետական կամ հասարակական ծրագիր արդյունք տալ չի կարող:

Նման հնարավորություն ՀՀ քաղաքցիները կունենան փետրվարի 19-ին: Եվ եթե պատմությունը կրկնվի, ոմանք նորից կփորձեն յուղ ու բրնձով կամ 5000 դրամով գնել նրանց ձայները: