Ò³ËÇó ³çª гÏáµ ö³ÝáëÛ³Ý, ê»Ù ê³Ùáõ»ÉÛ³Ý, êï»÷³Ý ö³ÝáëÛ³Ý:

«Այստեղ մի տեսակ մագնիս կա: Կարծում եմ, 3000-ամյա պատմությունն է, որ մեզ շարունակ ձգում է Հայաստան: Անկախ նրանից, թե ինչն է բերել քեզ Հայաստան, ի վերջո գտնում ես քո արմատները»:

Այդ պատմությունը հետևում է քեզ, երբ քայլում ես փողոցով դեպի քո աշխատավայրը կամ ինստիտուտը կամ էլ մեկնում ես հերթական ճամփորդության:

27-ամյա լիբանանահայ Աեմ Սամուելյանի Հայաստան տեղափոխվելը բնական որոշում էր: Նա առանց երկմտելու ամեն ինչ թողել է տանը և հանկարծակի տեղափոխվել այստեղ:

Սեմը մեկն է այն մեծաթիվ սփյուռքահայ երիտասարդներից, որոնք որոշել են գալ Հայաստան, որպեսզի գործ հիմնեն, ուսումնական պրակտիկա անցնեն կամ նույնիսկ հայկական միջավայրում իրենց սեփական ընտանիքը կազմեն:

Նրանք գալիս են վերագնտելու իրենց էթնիկական արմատները, կամ միգուցե համոզվելու, որ այսօրվա Հայաստանը համապատասխանում է այն պատկերացումներին, որ իրենք կազմել են ընտանեկան ճաշկերույթներում և սփյուռքի ակումբներում:

Յուրաքանչյուրն ունի իր սեփական պատճառները՝ միավորված մշտական թեմայով.

«Սա մի երկիր է, որը գտնում է սեփական ինքնությունը: Նույնն էլ ժողովուրդը: Նրանք փորձում են իրենց համար երկիր կառուցել, և որպես հայ ես ինձ ոգեշնչված եմ զգում, որ կարող եմ օգնել և իմ ներդրումն անել այդ գործընթացում»:

«Ոչ մի µ³ó³ïñáõթյան չϳ, թե ինչու ամեն ինչ թողեցի և եկա այստեղ: Պարզապես, ինձ այդպես ճիշտ թվաց», - ասում է Սեմը:

Սեմին ոչ մի բան Լիբանանին չէր կապում: «Չէի ուզում գործ սկսել Լիբանանում, տեղս չէի գտնում այնտեղ: Հայաստանում ամեն ինչ հավանում ես և անում ես առավելագույնը, քանի որ սիրում ես երկիրը: Միայն Հայաստանում ես հայտնաբերում քո ներքին եռանդի աղբյուրը և, հետևաբար, կարող ես աշխատել ամբողջ սրտով»:

Սեմը Հայաստանում գործնական հնարավորություններ է տեսնում բոլոր նրանց համար, ովքեր պատրաստ են որոնել դրանք: Բազմակողմանի ուսումնասիրությունից հետո նա ընտրեց ծառայությունների ոլորտը, քանի որ գտնում է, որ դրսից եկածների համար այդ բնագավառում մրցակցելը հեշտ է:

«Հիմնական արտադրությունները պատկանում են տեղացիներին, իսկ ծառայությունների սեկտորը զարգացման և հաջողության հեռանկար ունի», - ասում է նա:

Սեմը Հայաստան է եկել երկուսուկես տարի առաջ և խորտկարան է բացում: Եվ եթե դա հիմնավորում է Սեմի Հայաստանում գտնվելը, նրան նաև բավականություն է պատճառում աշխատատեղեր ստեղծել տեղացիների համար:

Նա խոսում և աշխատում է վստահությամբ, որոհետև հավատում է, որ «ամենալավ որոշումները կայացրել եմ սրտիս ձայնին լսելով, և այդպես անելով ես երբեք չեմ սխալվել: Հայաստան գալն ինձ համար այդ որոշումներից մեկն էր»:

Աշխատավայրում է, որ ձեռք է բերվում անձնական փորձը: Հայաստանում որևէ գործ անելիս հնարավորություն ես ստանում մարդկանց հետ ավելի խորը հաղորդակցվելու:

«Նրանք տեսնում են, որ մենք աշխատում ենք իրենց համար և լավ են զգում, որ մենք սփյուռքահայ ենք և օգնում ենք տեղացիներին: Ի տարբերություն զբոսաշրջիկների, մենք մեզնից հետո թողնում ենք մեր անունները՝ իբրև մարդիկ, որ օգնել են կամ ինչ-որ բան են ավելացրել», - ասում է 18-ամյա Կարինե Փալանջյանը ԱՄՆ-ի Ռոդ Այլենդ նահանգից, որն աշխատում է տեղի մանկատներից մեկում:

ԱՄՆ-ի Վիրջինիա նահանգից ժամանած և կարիքավորներին օգնող հաստատությունում աշխատող 19-ամյա Անժելա Դիզը հավատում է, որ իր աշխատանքը նպաստում է իր հայրենիքի ամրապնդմանը:

س۹³ ø³¹»ñÛ³Ý

«Նշանակություն չունի, թե դու ինչ ես անում սփյուռքում, կարևոր է, որ տեղացիները զգան որ ամբողջ աշխարհի հայերը հոգում են իրենց մասին: Ես կարծում եմ, որ մի երեխայի երջանկացնելով, ես իմ ներդրումն եմ անում դրանում»:

Հայկական միջազգային ամսագրում պրակտիկա անցնող 19-ամյա Անի Ջերիկյանը գտնում է, որ եթե ժամաներ միայն զբոսաշրջիկի կարգավիճակով, ապա անձնական աճի հնարավորություն չէր ունենա:

«Անցյալ տարի, երբ եկել էի որպես զբոսաշրջիկ, ուզում էի տեղափոխվել այստեղ: Այս տարի որպես պրակտիկանտ այստեղ գտնվելով չեմ կարծում, որ ուզում եմ տեղափոխվել, ապրելակերպը շատ է տարբերվում: Սակայն Հայաստանում ապրելով վստահություն ձեռք բերեցի և կարողացա ավելի ինքնուրույն դառնալ»:

Թե արտասահմանում, թե տեղում հանուն ավելի բարգավաճ Հայաստանի աշխատելու նրան դրդում է ոգևորությունը, որ նա զգում է տեսնելով իր հայրենիքի զարգացումը և առաջնթացը:

ԱՄՆ-ի Փենսիլվանիա նահանգից 19-ամյա ¶րիգոր Երեմյանը երկրով շրջելիս նույն զգացմունքներÝ ուներ, ինչ և Անին Հայաստան կատարած իր առաջին այցի ժամանակ:

«Հաճույքով այցելում եմ եկեղեցիները, հուշարձանները և այլ տեսարժան վայրերը: Բայց կցանկանայի մի օր ապրել այստեղ: Երկիրն այցելելուց հետո ցանկանում ես ավելի շատ օգնել»:

Ի տարբերություն այստեզ ապրողների և աշխատողների, հանգստանալու և հայտնություններ անելու նպատակով Հայաստան եկած զբոսաշրջիկները ապրելակերպի այլ կողմն են տեսնում:

ԱՄՆ-ի Փենսիլվանիա նահանգից ժամանած 19-ամյա զբոսաշրջիկ Շանթ Աղաջանյանը գտնում է, որ Հայաստանում կյանքը շատ հետաքրքիր է:

«Այստեղի մթնոլորտը տարբերվում է արտասահմանի մթնոլորտից: Օրվա ընթացքում անելու շատ բան կա, օրինակ՝ եկեղեցիներ, հուշարձաններ, թանգարաններ գնալ և քյաբաբ վայելել: Այստեղի գիշերային կյանքը իմ բնակավայրի համեմատ ավելի աշխույժ է, և օրվա ցանկացած պահին փողոցով քայլելիս ես ինձ ապահով եմ զգում»:

Ò³ËÇó ³çª γñÇÝ» ö³É³ÝçÛ³Ý, ²Ýç»É³ ¸Ç½, ²ÝÇ æ»ñÇÏÛ³Ý:

Շանթը և ¶րիգորը հայաստանցիների ամենահետաքրքիր բնավորության գծերն են համարում հյուրընկալությունը, ընկերասիրությունը և առատաձեռ-
Ýությունը: Նրանք հետաքրքիր են գտնում այն փաստը, որ մարդիկ հրավիրում են նրանց իրենց տուն և ÑÛáõñ³ëÇñáõÙ áõÝ»ó³Íáí, տաքսու վարորդները հայկական կերակուր են առաջարկում, իսկ զբոսաշրջիկների ուղեկցորդներն իրենց հետ ճաշում և հաղորդակցվում են:

ԱՄՆ-ի Մասաչուսեթս նագանգից 32-ամյա դիզայներ Մայդա Քադերյանն ասում է, որ այս ճամփորդությունից իր հետ շատ բան է տուն տանում:

«Նախ և առաջ ոգևորված եմ և ցանկանում եմ ավելի ակտիվորեն աջակցել մեր ¶ործին: Կարծում եմ, որ այս ոգևորությունը գալիս է երկրի հետ իմ կապի հայտնագործումից, մարդկանց հետ շփումից և հաղորդակցումից»:

Մինչ Հայաստանն այցելելը Մայդան վերացական պատկերացում ուներ իր հայրենիքի մասին, որը հիմնված էր իր լսած պատմությունների վրա: Այժմ դրանք իրականություն դարձան նրա համար անմիջական փորձի շնորհիվ: Այս ամենը ոգեշնչել է նրան շարունակել իր հարաբերությունները Հայաստանի հետ տնից, նույնիսկ իր աշխատանքի միջոցով:

Կիպրոսցի 30-ամյա ճարտարապետ Հակոբ Փանոսյանի համար Հայաստան գալը մի բան էր, որ նա միշտ ցանկացել է անել երկրի մասին իր սեփական պատկերացումը կազմելու համար:

«Երբ սփյուռքում ես ապրում, մարդիկ փորձում են Հայաստանից իրենց տպավորությունները քեզ փոխանցել, սակայն ես ուզում էի իմ սեփական կարծիքը կազմել: Դա է իմ այստեղ գտնվելու պատճառը:»

Բացի հայրենիքի մասին սեփական պատկերացում կազմելու ցանկությունից Հակոբին Հայաստանի հետ է կապում նաև ընկերներին նրանց բիզնեսում օգնելու ձգտումը: Այս երկակի դերը նրան եզակի հնարավորություն է տալիս համատեղելու Հայաստանում զբոսաշրջիկության և կյանքի մասին իր գաղափարները:

Բոլոր այս ճամփորդներին Հայաստան բերած պատճառների հիմքում ընկած են սփյուռքում հայ մնալու համար մղվող պայքարը և կապը սեփական արմատների հետ: Այս խթաններն այնքան զորեղ են, որ ոմանց ուժ են տալիս մշտապես այստեղ տեղափոխվելու համար:

«Իմ այստեղ լինելու հիմնական պատճառն այն է, որ ես միշտ ցանկացել եմ ընտանիք ունենալ: Ես չէի ուզում, որ երեխաներս սփյուռքում մեծանան և պայքարեն, ինչպես ես եմ պայքարել մինչ այժմ», - ասում է 27-ամյա գործարար Ստեփան Փանոսյանը Կիպրոսից:

¶ալու պատճառները տարբեր են: Հոգու խորքում, սակայն, միայն մեկն է՝ նախնիների մագնիսը չափազանց ուժեղ է դիմադրելու համար: