Պաշտոնատար
մի անձի հավաստմամբ, այս Նոր Տարին Հայաստանի բնակիչները
կտոնեն Հայաստանի սահմաններից դուրս հատված տոնածառերի
շուրջը:
Տոնածառերի աճող բիզնեսը և անցյալ տասնամյակի
հոսանքազուրկ ցրտաշունչ ձմեռների առաջ բերած անտառահատումների
երկարատև հետևանքները հիմք են տվել բնության սիրահարներին
և բնապահպաններին մտահոգվել Հայաստանի մշտադալար
ծառերի ապագայով:
Համաձայն Բնապահպանության նախարար Վարդան Այվազյանի
հրամանի, այս տարի Հայաստանի անտառներում չի հատվելու
ոչ մի փշատերև ծառ, քանի որ անտառներն արդեն բավականաչափ
տուժել են ցուրտ ու մութ տարիներին:
Այվազյանն ասում է, որ ծառերը պաշտպանելու նպատակով
նախարարությունը համագործակցելու է Երևանի քաղաքապետարանի
և Մաքսային վարչության հետ:
«Համատեղ ուժերով մենք կփորձենք բացառել տոնածառերի
հատումները Հայաստանի տարածքում, որքանով դա հնարավոր
է», - ասում է Այվազյանը:
Երևանի քաղաքապետը միացել է ծառահատումերի դեմ
արշավին՝ մայրաքաղաքում տոնածառերի վաճառքի ավելի
խիստ կանոններ սահմանելով:
«Այս տարի բոլոր փողոցներում և ամեն ծառի տակ
տոնածառ չեն վաճառի, - ասաց քաղաքապետ Ռոբերտ Նազարյանը,
- Ամեն համայնք կունենա իր վաճառատեղը»:
Տոնածառերի հատման արգելքը խախտողները կտուգանվեն
150000 դրամի չափով (մոտ 260 դոլար) յուրաքանչյուր
ծառի համար:
Մտահոգությունն այն է, որ տոնակատարությունները
կործանարար հետևանքներ են ունենում Հայաստանի անտառների
համար:
Նոր տարին թարմ կանաչ ծառով սկսելու ավանդույթը
առաջ է բերել վերջին տարիներին այս արժեքավոր բնական
ռեսուրսը կորցնելու նվազ տոնական ավանդույթը:
Կամ էլ, ըստ Կանաչների միության նախագահ Հակոբ
Սանասարյանի, «դա նշանակում է սկսել տարին բնության
նկատմամբ իրականացված վանդալիզմով»:
Պաշտոնապես
անտառները կազմում են Հայաստանի ամբողջ տարածքի
ընդամենը 11 տոկոսը, և ակտիվիստներն անհանգստանում
են, որ նոր հատումները կարող են կործանարար լինել
անտառների համար:
«Այս թիվը ճշգրիտ չէ, քանի որ վերջին լուրջ հետազոտությունը
կատարվել է 10 տարի առաջ, իսկ վերջին 10 տարվա ընթացքում
համեմատական առումով ավելի շատ ծառեր են հատվել,
քան առաջ», - ասում է «Հայանտառ» ՓԲԸ մամլո ծառայության
ղեկավար Արծրուն Պեպանյանը:
«Հայանտառի» թույլտվությամբ 2001 և 2002 թվականների
ամանորյա տոնակատարությունների համար հատվել են,
համապատասխանաբար, 30000 և 15000 սոճիներ (միակ
փշատերև ծառատեսակը Հայաստանում):
Սակայն մտահոգված բնապահպաններն ասում են, որ
դրանք պարզապես թղթի վրա գրված թվեր են, և միայն
այն մարդիկ, ովքեր կտրում և վաճառում են սոճիները,
գիտեն, թե փաստացիորեն քանի ծառ է հատվել և քանիսն
է նետվել աղբակույտերը:
Մի գործարար, որն իր հետագա գործունեությանը չվնասելու
համար ցանկացավ անանուն մնալ, իր սեփական օրինակով
հաստատում է Սանասարյանի կարծիքը. նա հավատացնում
է, որ անցյալ տարի միայն ինքը վաճառել է 16000 սոճի:
Սանասարյանի հավաստմամբ, տոնածառերը հատելիս հաշվի
չեն առնում ո՛չ ծառերի որակը, ո՛չ էլ տարիքը:
Շուկաներում հիմնականում վաճառվում են 20-30 տարեկան
սոճիներ: Եթե հաշվի առնենք, որ սոճիներն ապրում
են 300 տարի, ապա ստացվում է, որ հատվում են ամենաառողջ,
ամենափարթամ և ամենաերիտասարդ ծառերը: Որոշ ծառերի
միայն գագաթներն են կտրում, սակայն անգամ դրանից
ամբողջ ծառը մահանում է:
Կանաչների միությունը ձեռնարկել է կրթական ծրագիր,
որն օգնում է սովորեցնել դեռահասներին գնահատել
ծառերը և հետ պահել նրանց կտրված սոճիները տոնական
զվարճալիք դարձնելուց: Միությունը խրախուսում է
Հայաստանի բնակիչներին մշտական օգտագործման համար
աճեցնել իրենց սեփական տոնածառերը և սերմեր ու աճեցնելու
հրահանգներ է բաժանել:
Սակայն ծառահատման դեմ արշավը չի նշանակում, որ
Հայաստանի բնակիչները նշելու են Ամանորն առանց երիտասարդ
եղևնիների բույրի: Անցած տարիների նման, դրանք կներկրվեն
Վրաստանից, Ռուսաստանից և Ղարաբաղից:
Սակայն ներկրված ծառերի գինը երկու-երեք անգամ
գերազանցում է տեղական ծառերինը: Ակնկալվում է,
որ այդ արտոնության համար կանաչ նոր տարի փափագող
երևանցիները վճարելու են 12-ից 20 դոլար:
|