Չնայած հորդառատ անձրևին` հունիսի 28-ին հնագույն այգիների ճակատագրով անհանգստացած մոտ 40 մարդ էր հավաքվել ԱԺ շենքի մոտ:

Դալմայի այգիները Ծիծեռնակաբերդին հարող 530 հա հողատարածքն է: Այն 3000 տարվա պատմություն ունի և համարվում է պատմամշակութային հուշարձան, որտեղ հնագույն ժամանակներից խաղող են աճեցրել և գինի պատրաստել:

Ներկայումս այդ տարածքում ավելի քան 100 տնտեսություն կա, ընդ որում, այգետերերը շատերն իրենց հողատարածքները մշակում են տասնամյակներ շարունակ: Սակայն Երևանի քաղաքապետարանի մշակած քաղաքի զարգացման ծրագիրը սպառնում է Դալմայի այգիների գոյությանը:

Այգետերերի հավաստմամբ` արդեն պաշտոնական որոշում է ընդունվել մրգատու ծառերն ու խաղողի վազերը կտրելու մասին` ճանապարհ կառուցելու և տարածքը մի քանի գործարանների վաճառելու նպատակով:

«Տասներեք տարի աճեցրած մրգատու ծառերս արմատահան արեցին ու շպրտեցին իմ առաջ` ասելով, թե գործում են օրենքի շրջանակներում,- ասում էայգետերերից մեկը` Էլմիրա Կոստանդյանը: - Հաստաբուն ծառեր էին, որ տարիներ շարունակ խնամել էի, հիշելիս սիրտս մղկտում է»:

«Ես իմ ձեռքերով եմ հողը հատիկ-հատիկ մաղել ու այգի հիմնել,- հողից կոշտացած ու սևացած ձեռքերն առաջ է պարզում 70-ամյա Կառլեն Եղիազարյանը: - Խաղող եմ աճեցնում` խարջի, ոսկեհատ, նազելի: Այս սորտերը ոչ մի տեղ չեն մնացել, իսկ կառավարությունը որոշել է մեր այգիները տափաստանների վերածել ու շինարարություն սկսել»:

Խորհրդարանի մոտ հավաքված բողոքավորներն ասում են, որ թույլ չեն տա ապագա սերունդներին զրկել այգիներից` անվանելով դրանք Երևանի սիրտը: «Վերջերս նույնիսկ ջրի խնդիր են առաջացրել, որը նախկինում չկար, որ այգիները չորանան, բայց մենք դույլերով ենք այգիները ջրում և ուժեղ ենք կամքով»:

Այգեգործ Շեքսպիրը պահանջում է պաշտպանել իր հողը

Գայանե Հակոբյանը հինգ անչափահաս երեխայի մայր է և գոյատևում է այգի մշակելով: Նա ասում է, որ վարձակալության պայմանագրով ինքն այդ այգիներն առնվազն ևս տասը տարի մշակելու իրավունք ունի, սակայն քաղաքապետարանն ամեն ինչ անում է, որ մարդիկ հրաժարվեն իրենց այգիներից:

«Գիշերները, երբ շատերը տուն են վերադառնում այգիներից, պաշտոնյաները գալիս ու թաքուն չափումներ են անում, կարծես դա արդեն իրենցն է,- ասում է Գայանեի ամուսինը՝ Գագիկ Պողոսյանը: - Երկու օր առաջ էլ տրակտորով մտել էին, որ պտղատու այգիները քանդեն, և միայն բոլորիս միահամուռ ջանքերով կարողացանք նրանց դուրս հանել ու այգին փրկել»:

«Մենք Աժ-ից պահանջում ենք, որ մեզ հանգիստ թողնեն ու զբաղվեն այս հարցով,- ասում է սպիտակահեր տարեց այգեպան Շեքսպիրը: - Այդ հողերը մերն են եղել և մերն էլ կմնան: Մենք ամեն ինչ արել ենք, որ այգիները գոյատևեն»:

Բնապահպանական Կանաչների միության նախագահ Հակոբ Սանասարյանն ասում է, որ Դալմայի այգիները ցույց են տալիս, թե ինչպես կարելի է կիսաանապատային տարածքները համառ աշխատանքի շնորհիվ դարձնել բերրի, ծաղկուն այգիներ:

«Հարցը շատ լուրջ է. այգիները վերացնելու դեպքում մայրաքաղաքը կզրկվի իր թոքերից»,- ասում է նա:

Սանասարյանն ասում է, որ ամեն ինչ բարդացել ու խճճվել է, երբ Դալմայի այգիների կարգավիճակը փոխել են կառուցապատման գոտու: Այգիների հետագա ճակատագիրը որոշվում է հասարակությունից թաքուն քաղաքային և հանրապետական իշխանությունների կողմից: Օրինակ`
Երևանի քաղաքապետն ու գլխավոր ճարտարապետը հայտարարում են, թե քաղաքաշինական ծրագիրը հնարավորություն կտա փրկելու և պահպանելու Դալմայի այգիները: Սակայն, ըստ բնապահպանի, այդ ծրագիրը կարելի է համարել Դալմայի այգիների մահվան վկայականը:

«Բյուջեն լցնելու նպատակով Դալմայի այգիները շինարարության տակ դնելը շատ նման է այն գյուղացու արածին, որ տան միակ կովը մորթում է` ընդամենը մեկ օր խորոված ուտելու համար»,- ասում է Սանասարյանը:

ԱԺ տարածքային քաղաքականության վերլուծության բաժնի պետ Աշոտ Սահակյանը, որին հանձնարարվել է քննել հարցը, ասում է, որ այգետերերի դիմումից հետո իրենք լրջորեն զբաղվում են դրա ուսումնասիրությամբ:

Էլմիրա Կոստանդյանի 13 տարվա աշխատանքը ոչնչացվել է մեկ օրում

«Եթե այդքան աղմուկ է բարձրացել այս խնդրի շուրջ, ուրեմն ինչ-որ բան այն չէ,- ասում է նա: - Մենք կփորձենք հնարավորինս շուտ հարցին լուծում տալ»:

«Եթե կառավարությունը որոշում է կայացրել, մենք իրավունք չունենք միջամտել, բայց քանի որ մենք անտարբեր չենք այդ մարդկանց ճակատագրի հանդեպ, կփորձենք օգնել այն մոտ 400 այգետերերին, ովքեր դիմել են մեզ և ում այգիներն այդ տարածքից դուրս են»:

Այգետեր Ռուբեն Ռոստոմյանը տրամադրված է հոռետեսորեն: Նա ասում է. «Մենք գնացել ենք նախագահի նստավայր, դիմել ենք այլ բարձրաստիճան այրերի, սակայն առայժմ ամեն ինչ ապարդյուն է: Բոլորը խոստանում են, որ լավ կլինի, սակայն, խոստումները մնում են խոստումներ, իսկ վիճակն ավելի է վատանում:

Բայց մենք ոչնչի առաջ կանգ չենք առնի, կդիմենք ուր պետք է` և’ միջազգային ատյաններին, և’ մեր ղեկավարությանը: Կպայքարենք այգիների համար մինչև վերջ»: