ArmeniaNow.com - Independent Journalism From Today's Armenia
February 27, 2004




Հայացք դրսից. օտարերկրացու տեսակետն իր որդեգրած երկրի կյանքի մասին


Համեստ մի տան անկյունում, որն անասելի հեռու է աշխարհի այն անկյունից, որը ես հիմա իմ տունն եմ անվանում, նստած եմ իմ ծերացած հոր հետ: Այս տանն եմ ես մեծացել:

Թերևս երկուսս էլ փորձում ենք գտնել Ալաբաման Հայաստանի հետ կապող որևէ բան, թեև մեզնից ոչ մեկը չի խոստովանում դա:

«Հայաստանում անասուն պահու՞մ են», ուզում է իմանալ ծերուկը:

Նա դրանով է զբաղվել: Իսկ ես տանել չէի կարող, որովհետև երբեմն դա նշանակում էր, որ նրա դեռահաս որդին պետք է առավոտը շուտ վեր կենար տաքուկ անկողնուց և զբաղվեր այդ գարշահոտ անասուններով, իսկ հետո որքան էլ ձեռքերը լվանար, հոտը չէր անցնում, և նա ստիպված էր այդպես դպրոցական ավտոբուս նստել:

Ես ասացի հորս, որ կովերը, ոչխարները և խոզերը կարևոր տեղ են գրավում Հայաստանի գյուղական կյանքում և հայերի սեղաններին:

Հորս աշխարհում կատարված մեծագույն իրադարձությունն այն էր, որ մի քանի տարի առաջ այստեղ կառուցեցին մի սուպեր «ՈՒոլ մարթ» («ՈՒոլ մարթը» հանրախանութների մի հսկայական ցանց է, որն Ամերիկայի խորհրդանիշն է կամ էլ դժբախտությունը՝ կախված թե ինչ տեսանկյունով եք դրան նայում):

««ՈՒոլ մարթն» արդեն հասե՞լ է Հայաստան», հետաքրքրվում է հայրս:

«Եթե հասնի, ես նույն օրը կլքեմ երկիրը», ասում եմ ես: Ուզում եմ պատմել Երևանի վերնիսաժի մասին, բայց հետո գիտակցում եմ, որ ավելի լավ է որոշ բաներ առեղծված թողնել:

«Ինչպե՞ս էր այդ քաղաքի անունը, որտեղ ապրում ես»:

«Երևան»:

«Դերևա՞ն»:

«Երևան»:

«Հա՜»:

Խոսում ենք ուտելիքի մասին: Ես պատմում եմ, որ վերջերս գնացել էի խաշի՝ ճաշատեսակ, որով բուրում են հայկական խոհանոցները ձմռանը: Ծերուկս կնճռոտում է դեմքը, իսկ ես հիշեցնում եմ, որ հենց այս ալաբամյան տան խոհանոցում ես պատանի տարիքում սկյուռի ուղեղով ձվածեղ էի ուտում:

Պատմում եմ Հայաստանի համեղ մրգերի ու բնաջարեղենի մասին: Հայրս դանդաղ դուրս է գալիս սենյակից ու վերադառնում է ձեռքին մի տուփ, որի մեջ հողով լցված փոքրիկ անոթներ են: Նա դրանց մեջ լոլիկի սերմեր է ցանել:

«Ինձ դուր է գալիս տարբեր բաներ աճեցնել», ասում է նա: Իսկ ես փորձում եմ իմաստ գտնել այն բանում, որ 85-ամյա մարդը սպասում է դեռևս ծիլ չտված լոլիկի բերքին:

Նա ուզում է իմանալ, թե Հայաստանում ինչ մեքենաներ կան:

Ասում եմ, որ ամեն տեսակ մեքենա էլ կա, բայց գերիշխում են «Նիվա»-ներն ու «Վոլգա»-ները:

«Ռուսակա՞ն», ասում է նա:

Ասում եմ` այո, իսկ նա հարցնում է, արդյոք Հայաստանն ամեն ինչ ներկրում է: Նաև հարցնում է, արդյոք ելք ունի դեպի ծով, թե ինչպիսի կառավարություն ունի, ունի արդյոք նախագահ և այլն:

Իսկ հորս կինը հետաքրքրվում է կրոնով:

«Այնտեղ մեթոդիստներ ու բապտիստներ կա՞ն», հարցնում է նա:

«Ոչ, պարզապես քրիստոնյաներ, - ասում եմ ես, - ու նաև կոմունիստներ, ու նաև այնպիսիք, որոնք սպասում են մի լավ առաջարկի, որ իմանան, թե ում հավատան»:

Հարցերը գրեթե մանկական են: Իսկ պարզ պատասխանները զուրկ են այն կյանքի բարդությունից, որը հանգեցրել է այս պահին այս ծանոթ ու հիմա օտար տանը:

Այն սենյակում, որտեղ ես ժամանակին քնում էի, իմ սև-սպիտակ նկարն է` վեց տարեկանում: Ես նայում եմ այդ դեմքին, հետո` հայելուն, ու մտածում եմ այն աշխարհի մասին, որ տեսել եմ դրանց միջև: Եվ չեմ կարողանում պատկերացնել իմ հոր աշխարհը: Նա Առաջին համաշխարհային պատերազմի զավակն է, երկրորդի վետերանը, հայրը Վիետնամի վետերանի և պապը հիմա Բաղդադում ծառայող կրտսեր լեյտենանտի:

ՈՒ նաև հայրը մի որդու, որը կերտել է իր կյանքը աշխարհի ծայրին այնպիսի մարդկանց մեջ, որոնց ինքն էլ կսիրեր, եթե այդ հնարավորությունը նրան ընձեռվեր: Եվ ես մտածում եմ, թե որքան երախտապարտ եմ ես, որ ունեմ այդ հնարավորությունը:

Ես նրան տեսնում եմ միայն մի քանի տարին մեկ: Եվ այդ այցելությունների ժամանակ մեղքի զգացում եմ ունենում: Հայաստանը սովորեցրել է ինձ, որ ես լավ որդի չեմ: Ապրելով իմ նոր աշխարհում` ես սովորել եմ ընտանիքի արժեքները և կուզենայի, որ դրանք կիրառված լինեին այս տանը մեծացած պատանու նկատմամբ:

Իսկ միգուցե Հայաստանը այդ իրավունքը վաստակելու մի երկրորդ հնարավորությու՞ն է: Եվ ես Ալաբամայի իմ նախկին տնից զանգահարում եմ Հայաստան, որպեսզի իմանամ, թե ինչպես է իմ հղի սանիկը:

Կապեր: Փնտրում եմ կապեր:

Ես դուրս եմ գալիս այն սենյակից, որտեղ քնում էի, երբ սա իմ տունն էր, իսկ Հայաստանը ևս մի բան էր, որը պարզապես կարող էր չկատարվել ինձ հետ:

Պատին, որտեղ առաջ մի էժանագին նկար էր կախված, այժմ աշխարհի քարտեզն է: Եվ աշխարհի այն մասում, որը ես հիմա ավելի լավ գիտեմ, քան այս մեկը, քարտեզի մի քորոց է խրված փոքրիկ վարդագույն լաքայի վրա, որի վրա փոքր տառերով գրված է «Հայաստան»:

Եվ ինձ թվում է, թե այս քորոցն այն տղան է, որ ծնվել է այս տանը մի հորից, որը գուցեև երբեք չի հասկացել այս աշխարհը, բայց երբեք չի խանգարել իր որդուն նոր աշխարհներ բացելու:

Եվ ես գտնում եմ, որ ուրախ լինելու շատ հիմքեր ունեմ:

 

According to Agnes
 

  Inside
 

History at Risk: Khachkars of Julfa suffer renewed destruction

Full story

 
 

Sweating on Screen: Healthy living show offers competitors fame through fitness

Full story

 
 


 


The Week in seven days

 
 


The Arts in seven days

 

  Photo of the week
  Click here to enlarge.
Click on the photo above to enlarge.
 
 
 
 

Armenian Officer's Body in Yerevan

Thursday, the body of Lieutenant Gurgen Margaryan killed by Azeri officer in Budapest last week was brought to Armenia in a closed coffin. Margaryan will be burried Saturday at Yerablur, cemetery of Karabakh war veterans.

 

 





Copyright ArmeniaNow.com 2002-2024. All rights reserved.

The contents of this website cannot be copied, either wholly or partially, reproduced, transferred, loaded, published or distributed in any way without the prior written consent of ArmeniaNow.com.