ArmeniaNow.com - Independent Journalism From Today's Armenia
February 27, 2004




Հոգու սնունդ. պաս պահելը մոդա է դարձել

Հայաստանում այս շաբաթ սկսել են պաս պահել՝ նախապատրաստվելով Զատկի տոնին:

Թեև պասը միշտ էլ եղել է քրիստոնեական տոնացույցում, սակայն ԽՍՀՄ-ի տարիներին այն գրեթե ամբողջությամբ մոռացության էր մատնվել: Այսօր պաս պահելու սովորույթը կրկին թարմացվել է և նույնիսկ որոշ չափով դարձել է մոդայիկ:

Ոմանք անհամբեր սպասում են դրան, ոմանք համարում են այն տանջալի փորձություն: Այս տարի պասը սկսվել է փետրվարի 23-ին և շարունակվելու է 48 օր՝ մինչև Զատկի տոնը ապրիլի 11-ին:

«Պահքի օրերը խորհրդանշում են անապատում Քրիստոսի քառասնօրյա աղոթքի, ծոմապահության և ապաշխարության շրջանը, - ասում է Արարատյան hայրապետական թեմի մամլո դիվանի քարտուղար Էլզա Մանուկյանը: - Այդ օրերին ընդունված է օգտագործել բացառապես բուսական ծագում ունեցող սննդամթերք»:

Ազգագրագետների հավաստմամբ Հին Հայաստանում պաս պահելն ընդունված ավանդույթ էր, որին ենթարկվում էին թե՛ մեծերը, թե՛ փոքրերը: Պասը հսկելու համար տան երդիկից կախվում էր ակլատիսը, որը պետք է օգներ տնեցիներին չխախտելու պասը:

Ակլատիսը սոխ էր, որի մեջ խրում էին 7 փետուր՝ ի նշանավորումն պասի յոթ շաբաթների: Ամեն շաբաթ ակլատիսից հանում էին մի փետուրը, և վերջին փետուրի հետ պասի շրջանն ավարտվում էր: Սկսվում էր Զատկի տոնը, որը նշվում էր մեծ շուքով՝ շքեղ խորհրդանշաններով ու ճոխ սեղաններով:

Քանի որ պասի շրջանում օգտագործվում են միայն բուսական ծագում ունեցող ուտեստներ, ուստի այդ ընթացքում ընդունված էր ձու, յուղ, մսեղեն և այլ մթերքներ հավաքել, որոնցով էլ հետո խրախճանք էին անում: Այսօր չկան խիստ կանոններ, իսկ ակլատիսն էլ ամեն մեկի համար իր խիղճն ու կամքի ուժն է:

Ի տարբերություն անցյալ տարիների, երբ խանութներում ու սրճարաններում պասուց կերակուրների պակաս կար, այժմ պահանջարկը ստիպել է դրանցից շատերին հարստացնել իրենց տեսականին համապատասխան ուտեստներով:

«Կարապ» մթերային խանութի աշխատակից Արմինե Մնացականյանն ասում է, որ տեսնում է, թե ինչպես շատերն իրենց ուշադրությունը, հակառակ հայկական սովորության, մսեղենից, երշիկեղենից ու կաթնեղենից տեղափոխում են բուսական կերակուրների վրա:

«Ես վաճառում եմ աղցաններ ու պասի առաջին օրվանից զգում եմ տարբերությունը: Մարդիկ նախապատվությունը տալիս են կաղամբով, գազարով և այլ բանջարեղենային աղցաններին ու հայկական հայտնի պասուց տոլմային, ինչը սովորական օրերին հազվադեպ երևույթ է: Մենք էլ պասի օրերին ավելացնում ենք նման աղցանների տեսականին հաճախորդներին գոհացնելու համար», ասում է նա:

Պաս պահելը ոմանց համար ավելորդ քաշից ազատվելու միջոց է, ոմանց համար՝ ընկերների մոտ իրենց կամքի ուժը ցուցադրելու միջոց, իսկ ոմանց համար էլ՝ հոգու պահանջ:

«Պասը մի ժամանակահատված է, որի ընթացքում մարդ պետք է աշխատի ավելի մոտենալ քրիստնյա մարդու կերպարին՝ զրկելով իրեն հաճույքներից, որից մեկն էլ որոշակի կերակուրներից հրաժարվելն է: Պասի իմաստը միայն բուսական կերակուր օգտագործելը չէ, այլապես այն կկոչվեր դիետա», ասում է Սվետլանա Գևորգյանը:

«Ամեն տարի պաս եմ պահում օրգանիզմս բեռնաթափելու ու առողջությունս ինչ որ չափով վերականգնելու համար, - ասում է Էջմիածնի բնակչուհի Վարդուհի Մկրտչյանը: - Չնայած «բկլիկ եմ» ու պասի ողջ ընթացքում շոկոլադն ու խմորեղենն անընդհատ գայթակղում են ինձ, բայց մի կերպ զսպում եմ ցանկությունս՝ ինքս ինձ փորձության ենթարկելով: Շատ դժվար է»:

«Ինձ համար պաս պահելն ինքս ինձ ճանաչելու մի միջոց է, - ասում է նկարչուհի Դիանա Գալստյանը: - Երբ մարդն իրեն զրկում է որոշակի հաճույքներից, այդ թվում և ուտելիքից, ավելի անկեղծ է դառնում ինքն իր հետ ու հասկանում է մարդու էությունը:

«Ես համոզված եմ, որ պաս պահելու ընթացքում մարդիկ ավելի ուշադիր են դառնում շրջապատի հանդեպ: Իհարկե, եթե պաս պահելը հոգուց է բխում, այլ ոչ թե պարտադրանք է: Դա միայն սննդի հարց չէ»:

Մանուկյանն ասում է, որ շատերը չեն գիտակցում պասի իրական նշանակությունը: «Ս. Գրիգոր Տաթևացին ասում էր. «Սատանան միշտ պահքի մեջ է, ոչինչ չի ուտում, բայց մեղք գործելուց չի դադարում և չի հոգնում»:

«Ուստի պահքի ընթացքում հրաժարվում են ոչ միայն որոշակի կերակուրներից, այլև մոլի սովորություններից՝ շատախոսությունից, ստախոսությունից, հայհոյանքից և այլ մեղքերից: Կերակրից հրաժարվելն առանց մեղքից հետ կանգնելու անօգուտ է», ասում է Էլզա Մանուկյանը:


According to Agnes
 

  Inside
 

History at Risk: Khachkars of Julfa suffer renewed destruction

Full story

 
 

Sweating on Screen: Healthy living show offers competitors fame through fitness

Full story

 
 


 


The Week in seven days

 
 


The Arts in seven days

 

  Photo of the week
  Click here to enlarge.
Click on the photo above to enlarge.
 
 
 
 

Armenian Officer's Body in Yerevan

Thursday, the body of Lieutenant Gurgen Margaryan killed by Azeri officer in Budapest last week was brought to Armenia in a closed coffin. Margaryan will be burried Saturday at Yerablur, cemetery of Karabakh war veterans.

 

 





Copyright ArmeniaNow.com 2002-2024. All rights reserved.

The contents of this website cannot be copied, either wholly or partially, reproduced, transferred, loaded, published or distributed in any way without the prior written consent of ArmeniaNow.com.