Խորհրդարանում նախագահի ներկայացուցիչ Արմեն Հարությունյանը պնդում է, որ փոփոխություններն ուղղված էին իշխանության բաժանմանը:

Կիրակի օրը կայացած հանրաքվեում նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի առաջարկած սահմանադրական փոփոխությունների նախագիծը չհավաքեց քվեների անհրաժեշտ քանակությունը:

Ըստ նախնական տվյալների, կողմ է քվեարկել 563205 հոգի, դեմ` 555663: Հանրաքվեով անցնելու համար անհրաժեշտ էր հավաքել ձայների առնվազն երկու-երրորդը: Կիրակի օրը կայացած քվեարկությունում անհրաժեշտ էր 778000 ձայն:

Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը նախնական արդյունքների մասին իր հայտարարությունն արեց 12 ժամ ուշացումով: Սահմանադրությամբ որոշված նրա հաջորդ ժամկետը լրանում է վաղը: Ընտրողների մասնակցությունն ամենացածրն էր (51 տոկոս) անկախ Հայաստանի պատմության մեջ և, այդուհանդերձ, ԿԸՀ-ը հայտարարում է, որ տարբեր ընտրատարածքներից ստացվող քվեները հաշվարկելիս բախվել է դժվարությունների հետ դրանց մեծ քանակի պատճառով:

Արդյունքերի հրապարակման ուշացումն առաջ է բերել ընդդիմադիր կուսակցությունների քննադատությունը, որոնք պնդում են, որ Քոչարյանի վերահսկողության տակ գտնվող ԿԸՀ-ը փորձում է ուռճացնել ցուցանիշները:

Քոչարյանն ինքը հայտարարել էր, որ իր համար դժվար կլինի ստանալ սահմանադրական փոփոխություններն ընդունելու համար անհրաժեշտ քանակությամբ ձայներ:

Առաջարկվող հիմնական փոփոխությունները շատերը մեկնաբանում են որպես նախագահի լիազորությունների ընդլայնում:

Սակայն Քոչարյանն ասում է, որ ուղղումները կսահմանափակեն իր սահմանադրական մեծ իրավունքները և կամրապնդեն օրենսդիր մարմիններն ու կառավարությունը: Նախագահը, օրինակ, իրավունք կունենա ցրել խորհրդարանը միայն վերջինիս «անգործունակության» դեպքում և ոչ թե իր հայեցողությամբ, ինչպես նախատեսված է ներկայումս:

Համատարած են դեպքերը, երբ ընտրողները չեն մասնակցել հանրաքվեին, որովհետև ծանոթ չեն առաջարկված նախագծին:

«Սրանք ոչ թե հանրաքվեի ներկայացված սահմանադրական փոփոխություններ էին, այլ սահմանադրության մեջ արդեն մտցված փոփոխություններ, և հասարակ մարդիկ չեն կարողանում հասկանալ, թե ինչն է փոփոխվել», - ասում է քաղաքագետ և սահմանադրական իրավունքի մասնագետ Վարդան Պողոսյանը:

Ազգային ժողովի նախկին խոսնակ և ընդդիմադիր «Հայոց համազգային շարժում» կուսակցության անդամ Բաբկեն Արարքցյանն ասում է, որ փոփոխությունների անհրաժեշտությունը չկար, պարզապես Քոչարյանն ուզում էր «ունենալ իր սահմանադրությունը»:

«Այս նախագիծն այնպես է ամրապնդում նախագահի դիրքերը, որ նա դառնում է ոչ թե անձեռնմխելի, այլ գերանձեռնմխելի` օժտված գերիշխանությամբ և պատասխանատվությունից խուսափելու բոլոր հնարավորություններով», - ասաց Արարքցյանը:

Սակայն Ազգային ժողովում Քոչարյանի ներկայացուցիչ Արմեն Հարությունյանը պնդում է հակառակը:

«Ինձ զարմացնում են տեսակետները նախագահի լիազորությունների մեծացման առթիվ, - ասում է նա: - Սահմանադրության նախագծի նվաճումներից մեկն այն է, որ իշխանության բոլոր երեք ճյուղերը հավասարակշռված են»:

Գործող սահմանադրությամբ գլխավոր դատախազին նշանակում է նախագահը և ազատում է նրան վարչապետի առաջարկությամբ: Առաջարկված տարբերակով նախագահը կարող է նշանակել և ազատել գլխավոր դատախազին սեփական հայեցողությամբ:

Ազգային ժողովը լուծարելու նախագահի բացառիկ իրավունքը վերացնելու դիմաց Քոչարյանի առաջարկները նախատեսում են նախագահին լիազորություն տալ ազատել արտաքին գործերի և պաշտպանության նախարարներին, եթե նրանց առաջադրել է Ազգային ժողովը և նշանակել է վարչապետը:

«Այս փոփոխություններով կառավարության դերը կարող է զրոյացվել», - ասում է Պողոսյանը:

Հանրաքվեով քվեարկության էր դրվել նաև երկքաղաքացիության հարցը:

Նոր սահմանադրության նախագծով վերացվում է արգելքը երկքաղաքացիության վրա, ինչին դեմ է ՀՀՇ-ն, որի իշխանության օրոք 1995 թվականին ընդունվել է գործող սահմանադրությունը:

«Եթե Հայաստանի քաղաքացիները ստանան երկքաղաքացիության իրավունք, ապա նրանք կգերադասեն ծառայել այլ երկրների բանակում, և մի քանի տարի հետո Հայաստանը կզրկվի իր բանակից», - ասվում է ՀՀՇ-ի մի հայտարարության մեջ:

«Այսպիսի մեծ Սփյուռք ունեցող երկիրը, գոնե հոգեբանական առումով, չի կարող ունենալ սահմանադրություն, որն արգելում է երկքաղաքացիությունը», - հակաճառում է Հարությունյանը` ավելացնելով, որ երկքաղաքացիությունը ոչ մի կերպ չի վտանգում ազգային անվտանգությունը:

Այս հոդվածում օգտագործվել են նաև www.armenialiberty.org-ից քաղված տեղեկություններ: