Ջեմմա Հասրաթյանը «Օրորոցի» համակարգողն է:

Անցյալ տարի ամռանը Երևանի ծննդատներից մեկում Լիաննա անունով մի նորածին աղջնակ էին լքել:

Երեխան առողջ էր, իսկ նրա մոր տնային պայմանները՝ ոչ: Չվճարված պարտքերի պատճառով էլեկտրականությունն անջատել էին: Մոր ու Լիաննայի 4 և 6 տարեկան երկու քույրերի ամսական եկամուտը կազմում էր 12 դոլար:

Լիաննայի հայրը չորս տարի գործազուրկ է: Երեխայի ծնվելուց վեց ամիս առաջ աշխատանք գտնելու հույսով մեկնել է Մոսկվա: Սակայն անհաջողության է մատնվել և գումարի բացակայության պատճառով չի կարողանում վերադառնալ Երևան:

Ի վիճակի չլինելով պահել երեխային, մայրը փախուստի է դիմել՝ թողնելով Լիաննային հիվանդանոցում:

Հիվանդանոցը մեկ ամիս պահել է Լիաննային, հետո նրան կամ որդեգրել են, կամ հանձնել մանկատուն, հիվանդանոցում վստահ չեն:

Ըստ հաշվարկների, Հայաստանում մինչև մեկ տարեկան երեխա ունեցող շուրջ 5000 ընտանիքներ կանգնած են նույն դժվարությունների առջև, ինչ Լիաննայի ծնողները: Եվ նման պայմանները վերջին տասնամյակում ծնելիության մակարդակի գրեթե եռակի նվազման պատճառներից մեկն են:

«Տասը տարվա ընթացքում սա առաջին տարին է, որ հանրապետությունում ծնելիության անկումը դադարել է, բայց աճ էլ չի գրանցվել», - ասում է Համալսարանական կրթությամբ կանանց ասոցիացիայի նախագահ Ջեմմա Հասրաթյանը:

«Հայ ընտանիքները գիտակցում են, որ անհրաժեշտ է երկրորդ կամ երրորդ երեխան ունենալ, բայց չեն կարողանում սուղ միջոցների պատճառով»:

Մեկ տարի առաջ «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամը կանանց 30 հասարակական կազմակերպությունների հետ համատեղ հիմնեց «Օրորոց» ծրագիրը, որի նպատակն է օգնել Լիաննայի ընտանիքի նման ընտանիքներին:

Այն նպատակ ունի օգնելու մինչև մեկ տարեկան երեխա ունեցող յուրաքանչյուր կարիքավոր ընտանիքի՝ տրամադրելով 150 դոլարին համարժեք «առողջ մանկիկի փաթեթ»՝ հագուստով, սննդով և խնամքի այլ պարագաներով:

«Օրորոց» ծրագրի առաջին փուլը կիրականացվի այս ամիս Սյունիքի մարզում, որտեղ ծնելիությունը գրեթե կրկնակի ցածր է, քան մյուս տարածաշրջաններում: Մանուկներ ունեցող շուրջ 100 ընտանիքներ կստանան «Օրորոցի» փաթեթները:

Ծրագիրն սկսելը ավելի շատ ժամանակ պահանջեց, քան նախատեսում էին կազմակերպիչները:

«Ցանկացած նման գործ սկսելը կազմակերպչական աշխատանք է պահանջում, - ասում է Հասրաթյանը, որը նաև «Օրորոց» ծրագիրն իրականացնող հասարակական կազմակերպությունների կանանց խորհրդի համակարգողն է: - Ցավոք, այս ծրագրի աշխատանքը նախատեսվածից երկար տևեց»:

Հասրաթյանն ասում է, որ ծրագրի մասշտաբները փոքրացել են, քանի որ դեռ չի հաջողվում հավաքել անհրաժեշտ գումարները:

«Մենք դիմեցինք անձամբ Հայաստանի բոլոր նախարարներին, ինչպես նաև պատգամավորների, հասարակական կազմակերպությունների, գործարարների և սփյուռքի մեր հայրենակիցներին, որպեսզի նրանք հնարավորության սահմաններում աջակցեն ծրագրի իրականացմանը», - ասում է Հասրաթյանը և մտահոգված ավելացնում, որ տեղացիներից ավելի քիչ արձագանք ստացան, քան սփյուռքից:

5000 ընտանիքների կարիքները հոգալու համար ծրագրին հարկավոր է 750 հազար դոլար (յուրաքանչյուր երեխային՝ 150 դոլարի համարժեք փաթեթ, որից 90 դոլարի հագուստ և խնամքի պարագաներ, իսկ մնացածը՝ սնունդ): Սակայն անցած մեկ տարում հիմնադրամը հավաքել է ընդամենը 22 հազար դոլար:

«Այս ծրագրում կարևոր է յուրաքանչյուր հայի մասնակցությունը, - ասում է Հասրաթյանը: - Ամեն հայ պետք է գիտակցի, որ աջակցելով այս ծրագրին՝ օգնության ձեռք է մեկնում նորածին երեխայի»:

Հասրաթյանը հավատացած է, որ Հայաստանի յուրաքանչյուր բնակիչ անգամ իր չնչին դրամային օգնությամբ կարող է աջակցել այս խնդրի լուծմանը:

«Պաշտոնական տվյալներով Հայաստանի նախագահական վերջին ընտրություններին մասնակցել է շուրջ մեկ միլիոն 400 հազար մարդ: Ես հանում եմ այդ թվի ուղիղ կեսը՝ համարելով, որ այդքան մարդ ի վիճակի չէ օգնություն ցուցաբերել, բայց եթե մնացած 700 հազարից յուրաքանչյուրը մեկ դոլար տար հիմնադրամին, ապա հարցը մեկ տարվա համար կլուծվեր», - ասում է Հասրաթյանը:

Նրա հավաստմամբ, հասարակ մարդիկ ավելի շատ են աջակցում ծրագրին, քան հարուստները:

«Առողջ մանկան փաթեթը» պարունակում է 150 դոլար արժողությամբ հագուստ, սնունդ և այլ պարագաներ:

«Մեր ձեռնարկատերերի մեջ բարեգործներն առայժմ շատ քիչ են, - ասում է Հասրաթյանը: - Եթե նրանք մեծ եկամուտ են ստանում, ապա պետք է գիտակցեն, որ իրենց ժողովրդից են ստանում, և գոնե ինչ-որ մասը վերադարձնեն նրան»:

Անցած մեկ տարվա ընթացքում ծրագիրը դիմել է տարբեր միջազգային կազմակերպությունների: Արձագանքել են «ԱՄԿՈՐ» (Միացյալ մեթոդիստական օգնության խորհուրդ) կազմակերպությունից, որը տրամադրել է նորածինների 1300 փաթեթ:

Ապրիլին այդ փաթեթները բաժանվել են առավել կարիքավոր մարզերում՝ Գեղարքունիքում և Լոռիում: Մինչև 6-ամսական երեխա ունեցող շուրջ 500 կարիքավոր ընտանիքներ ստացել են երկուական փաթեթ:

Սյունիքի մարզի համար նախատեսված փաթեթները գրեթե պատրաստ են: Ըստ Հասրաթյանի, վերջին խնդիրը, որ պետք է լուծվի, դա երեխաների ծածկոցների գորշ գույնն է, որը զայրացրել էր հոգատար կին-կազմակերպիչներին:

«Մենք պետք է փոխարինենք դրանք ավելի պայծառ գույների ծածկոցներով, - ասում է Հասրաթյանը: - «Օրորոցի» նպատակն այն է, որ օգնությունը աղքատիկ պարկի տպավորություն չթողնի: Այն պետք է լինի և՛ գեղեցիկ, և՛ պայծառ, որպեսզի ընտանիքը զգա, որ մեր պետությունում կա նաև բարության և հոգածության մթնոլորտ»:

Մոտակա ամիսներին ծրագրի կազմակերպիչները պատրաստվում են բարեգործական մարաթոն կազմակերպել՝ սպասելով հանրապետությունում տարվա վերջին «ընտրական մարաթոնի» ավարտին:

«Մեր ակցիաները կսկսենք խորհրդարանական ընտրություններից հետո, որպեսզի ընտրությանը մասնակցող թեկնածուներն այս ծրագիրն իրենց շահերի համար չօգտագործեն», - ասում է Հասրաթյանը:

«Մենք չենք ուզում, որ «Օրորոցը» մխրճվի քաղաքականության մեջ, լինի քաղաքական ակցիաների շրջանակներում, մենք ուզում ենք, որ այն լինի նորմալ, մարդկային երկրի զարգացման գործընթացների մի մասը»: