Նշանը ցույց է տալիս ճանապարհը դեպի Հայաստանի համար նոր պանդոկը:

Կեսգիշերն անց է, և պարզվում է, որ Գորիսի միակ հյուրանոցում տաք ջուր չկա: Դրսում հորդառատ անձրև է, և չկա մեկը, որ ասի, թե որտեղ կարելի է սենյակ գտնել գիշերելու համար: Մեքենայից դուրս գալը մեծ սխալ էր: Ոտքից գլուխ թրջված ու մրսած՝ միակ բանը, որ ուզում ես, տաք ցնցուղն է:

Զարմանքով պարզում եմ, որ Գորիսն այնքան էլ անհույս չէ: Հյուրանոցի որոնումները պսակվում են նույնիսկ տաք լոգանքով: Նեղլիկ չսալարկված ճանապարհը տանում է դեպի եռահարկ տունը՝ փոքրիկ «B&B» ցուցանակով: Մեծ ժպիտը դեպքին մի մարդ բացում է դարպասը և «համեցեք» ասելով՝ փակում մեքենայի հետևից:

«Սա ինչ է, իսկապե՞ս, «Bed and Breakfast» է (մահճակալ և նախաճաշ)», - մտածում եմ տարակուսանքով և, մինչ դարպասը բացած մարդը կանչում է իր կնոջը, որպեսզի դիմավորի հյուրերին, ուշադրությունս գրավում են պատին փակցված երկու վկայականները, որոնք փաստում են, որ Կարինե և Խաչիկ Միրաքյանները հաճախել են «B&B»-ի վերապատրաստման դասընթացները և այժմ ինքնուրույն վարում են իրենց գործը:

Նրանց ունեցած միակ կապիտալն իրենց տունն էր, և 40-ամյա Խաչիկը (նկարիչ և նախկին դասախոս) ու նրա 31-ամյա կինը՝ Կարինեն, մտածեցին, որ գյուղական տուրիզմը չյուրացված ոլորտ է և իրենք պետք է փորձեն եկամուտ քաղել դրանից:

Տունը, որտեղ ապրում են նաև Խաչիկի ծնողները և Միրաքյանների երկու երեխաները, բավականաչափ մեծ է հյուրեր ընդունելու համար: Այն ունի վեց սենյակ, որոնցից չորսը, ավտոտնակի և պարտեզի հետ, հատկացված են «B&B» ծրագրին: Իրենց գործը սկսելուց առաջ Խաչիկն ու Կարինեն սենյակներից հանեցին ամբողջ ավելորդ կահույքը, համեստ վերանորոգում արեցին, գնեցին նոր հեռուստացույց, սրբիչներ և անկողնային սպիտակեղեն:

Խաչիկը և Կարինեն իրենց գործն են բացել Գորիսում:

«Ես երկար ժամանակ մտածում էի սեփական տուրիստական գործ բացելու մասին, սակայն գումար չունեի, - ասում է Խաչիկը: - Ես էլ որոշեցի օգտագործել այն, ինչ ունեմ՝ իմ տուն և իմ ընտանիքի աշխատանքը»:

Աշխատանք ասելով՝ Խաչիկը նկատի ունի կնոջն ու իրեն: Կարինեն հավաքում է, լվացք է անում և եփում է, իսկ Խաչիկը վարում է իրենց գործը՝ զբաղվում է գովազդով, ընդունում է հյուրերին, բանակցում է գների մասին և ապագայի ծրագրեր է կազմում:

Իսկ այսօր Հայաստանում «B&B» գովազդելը նույնը չէ, ինչ, ասենք, անվադող գովազդելը: Պետք է ջանք ու եռանդ ներդնես, որ բացատրես, թե ինչ է իրենից ներկայացնում «B&B»-ն: Միրաքյան ամուսիններն ասում են, որ մարդիկ տարբեր կերպ արձագանքեցին, երբ առաջին անգամ տեսան «B&B»-ի ցուցանակը: «Ոմանք նույնիսկ կարծեցին, թե Խաչիկի մայրը, որը ակնաբույժ է, ակնաբուժական կենտրոն է բացել և անունը դրել է «B&B»», - ծիծաղում է Կարինեն:

Սակայն Խաչիկին և Կարինեին իրենց նույնպես ժամանակ պետք եկավ, որպեսզի պատկերացնեն, թե ինչպես է աշխատում «B&B»-ն: Նրանք երկուսն էլ հաճախել են «B&B»-ի մի քանի սեմինարների, որոնք Կրթական զարգացման ակադեմիայի ֆինանսական օժանդակությամբ կազմակերպել էր Հայաստանում Էստոնիայի պատվավոր հյուպատոսը: Նրանք նաև կարծիքներ են փոխանակել ԱՄՆ-ի Մեյն նահանգի ամերիկացի մի զույգի հետ, որոնք ավելի քան 15 տարի զբաղվում են նման բիզնեսով:

«Ամենակարևոր բանը, որ սովորել ենք «B&B»-ից, այն է, որ մենք պետք է հասկանանք, թե ինչ են ուզում մեր հաճախորդները, և այնպես անենք, որ նրանք իրենց լավ զգան»:

Սովորական հյուրանոցից «B&B»-ն տարբերվում է իր տնական միջավայրով: Ինչպես Միրաքյաններն են ասում, «այն թույլ է տալիս քեզ զգալ տանը, երբ տանը չես»:

Թարմ կաթը մտնում է Միրաքյանների «B&B» պանդոկի առաջարկած ծառայությունների մեջ:

Սակայն Միրաքյանները միակը չեն, որ Հայաստանում զբաղվում են «B&B»-ի բիզնեսով: Հայաստանում Էստոնիայի պատվավոր հյուպատոս Ավետիք Ղուկասյանը փորձում է «B&B»-ի մի ամբողջ ցանց հիմնել: Նա ինքն այցելել է գյուղական շրջաններում բիզնեսի զարգացման դասընթացներ Իսրայելում և եկել է այն համոզման, որ ցանկացած զբոսաշրջիկի նախ և առաջ հետաքրքրում են օթևանը և ուտելիքը:

«Իմանալով, թե Հայաստանն ինչ գեղեցիկ է և որքան զբոսաշրջիկներ կարող է հրապուրել, ես որոշեցի ներդրում անել «B&B»-ի բիզնեսում և ինչ-որ բան անել գյուղացիների համար: Իմ նպատակն էր ցույց տալ նրանց, թե ինչպես կարող են օգտագործել իրենց սեփական կապիտալը՝ իրենց տները»:

Ղուկասյանը սկսել է այս ծրագիրը 2001 թվականին՝ անցկացնելով մարքեթինգային հետազոտություն: Նա պարզել է, որ գյուղական տուրիզմը նախընտրող զբոսաշրջիկների 70 տոկոսը տեղացիներ են, և միայն մնացած 30 տոկոսն են օտարերկրացիներ, ինչը նրան բերել է այն եզրահանգման, որ իր հաճախորդներն ի վիճակի չեն մեծ գումարներ վճարել օթևանի և ուտելիքի համար:

Երևանյան մի խորհրդատվական ընկերության հետ նա սկսել է սեմինարներ անցկացնել, և շուտով հավաքվել են «B&B»-ի 60 պոտենցիալ օպերատորներ: Նա տուն է գնել Սիսիանում և վերածել է այն «B&B»-ի օրինակելի մոդելի սեմինարի մասնակիցների համար:

Գները տատանվում են 10-ից 30 դոլարի սահմաններում՝ կախված ծառայությունների որակից, որոնք ներառում են հենց այն, ինչ «B&B»-ն ներկայացնում է իրենից՝ օթևան, նախաճաշ և ապահովություն:

Ավետիքը, որը նախատեսում է այս զբոսաշրջանը սկսել 10 գործող պանդոկներով, ասում է, որ իր երազանքն է, որ ամեն գյուղում առնվազն երկու «B&B» պանդոկ լինի: