Եթե Երևանում տաքսու վարորդին խնդրում եք ձեզ տանել Հանրապետության փողոց, պատրաստ եղեք տալ նաև Ալավերդյանի անունը: Եվ հույս չունենաք, որ կգտնեք Փարպեցին, եթե չգիտեք, որ ոչ վաղ անցյալում այն Ղուկասյանն էր:

Երբ ձյան տակ կանգնած տաքսու վարորդից փորձեցինք ճշտել, արդյոք արագ է կողմնորոշվում, երբ հաճախորդները տալիս են փողոցների նորացված անվանումները, նա ցրտին իր երկար կանգնելու հիմնական պատճառը, հավանաբար, մեր հարցը համարելով՝ բղավեց. - «Զզվացրիք, էլի: Էսօր մի անուն եք կպցնում, վաղը՝ մի ուրիշ: Մի անուն դրեք՝ պրծեք: Ինչքան կոմունիստ կար, բոլորի անունները փոխեցիք: Էս հիմիկվա գող-ավազակներից ինչո՞վ են պակաս»:

Ավելի քան մեկ տասնամյակ Երևանում փոխում են փողոցների ծանոթ անվանումները. ոմանք՝ հերոսներին մեծարելու նպատակով, ոմանք՝ մյուսներին մոռանալու ձգտումով:

Եթե ինչ-որ օտար մեկը փորձի Հայաստանի պատմության մասին պատկերացում կազմել մայրաքաղաքի փողոցների անվանումներով, նրան պարզ կդառնա, որ 5-րդ դարում գրերի գյուտից անմիջապես հետո Հայաստանը թևակոխել է ղարաբաղյան պատերազմի փուլը:

1988 թվականից հետո, երբ սկսվեց ղարաբաղյան շարժումը, փողոցները սկսեցին կայծակնային արագությամբ վերանվանել: Եվ ոչ միայն փողոցները, այլև դպրոցներն ու այլ հաստատություններ:

Լենին կնոջ՝ Կրուպսկայայի անունը կրող դպրոցը վերանվանվեց Հայաստանի առաջին հանրապետության լուսավորության նախարար Նիկոլ Աղբալյանի անունով:

Անկախացումից հետո Հայաստանի առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը բանասեր էր և բարձր էր գնահատում հայոց պատմությունն ու մշակույթը: Նրա վարչակազմը առանց ժամանակ վատնելու սկսեց փոխարինել փողոցների խորհրդային անվանումները հայկական անվանումներով, և փողոցները սկսեցին կրել հայ պատմիչների և արքաների անունները՝ Տիգրան Մեծ, Վռամշապուհ արքա, Խորենացի, Կողբացի, Կորյուն և այլոք:

Իսկ երբ հայտնվեցին ղարաբաղյան պատերազմի առաջին զոհերը, նրանց անուններով վերանվանեցին փողոցներ ու դպրոցներ, հատկապես մարզերում:

Հետո կատարվեց «հոկտեմբերի 27-ը», և խորհրդարանում իրականացված ահաբեկչությունը հանգեցրեց անկախացումից հետո անվանափոխումների ամենաակտիվ փուլին:

Երևանի մետրոպոլիտենը, Մարզահամերգային համալիրը, համար 139 դպրոցը և Գլխավոր պողոտան՝ Սարյան փողոցից մինչև Կողբացի, կրում են Կարեն Դեմիրճյանի անունը:

Վազգեն Սարգսյանի անունով կոչեցին Հանրապետական մարզադաշտը, Սպայի տունը, մի փողոց և ռազմական ինստիտուտը:

Թեև Ղարաբաղում այժմ հարաբերականորեն խաղաղ է, սակայն զոհված ազատամարտիկների և թաղապետերի անուններով անվանակոչումները դեռևս շարունակվում են:

Ի մխիթարություն տաքսու վարորդների և զբոսաշրջիկների՝ անցյալ տարի անվանափոխումների գործընթացը դանդաղել է. 2002 թվականին Երևանում վերանվանվել է ընդամենը 6 փողոց:

Սակայն դա բավական է հասարակայնությանը շփոթության մատնելու համար, որը դեռևս սովորում է Ալավերդյանը Հանրապետության անվանել և այլն:

Ժողովուրդը սովորում է մի անվան, օրինակ՝ Ամիրյան փողոցին, և որքան ուզում ես ժողովրդին ասա, որ դա Վռամշապուհ արքայի փողոցն է, միևնույն է, ասում է Ամիրյան փողոց:

Երևանում գոյություն ունի հատուկ՝ Անվանակոչության հանձնաժողով:

Հանձնաժողովի քարտուղար Իրինա Գրիգորյանի հավաստմամբ, հանձնաժողովն այժմ նոր կարգ է մշակում, համաձայն որի երկարաձգվելու են փողոցների անվանակոչության և հուշատախտակների տեղադրման ժամկետները:

Փողոցների անվանակոչման կարգը որոշում է հանձնաժողովը, որը դիմումներ է ստանում և որոշում է, թե որքանով է տվյալ թեկնածուն արժանի, որպեսզի նրա անունով, ասենք, փողոց անվանակոչվի:

Հանձնաժողովը կայացնում է որոշումներ, սակայն այսօրվա հանրահայտությունը կարող է ապագայում խառնաշփոթ առաջացնել, երբ մարդիկ փորձեն գտնել տարբեր անուններ ունեցող նույն փողոցը: