ºØÎ-Ý ¹ÇïáõÙ ¿ Çñ Íñ³·ÇñÁ áñå»ë ³ß˳ï³Ýù³ÛÇÝ ³ñÓ³Ïáõñ¹:

Սկսած 1989 թվականից «Երկիր և մշակույթ» կազմակերպությունը (ԵՄԿ) միավորում է աշխատել ցանկացողներին և ուշարժան ծրագրերը՝ պարգևելով սփյուռքահայ կամավորներին հայրենիքում անցկացրած ամառվա հիշողություններ:

Այս ամառ ԵՄԿ-ն բաժանել է իր ծրագիրը երկու մասի: 25 կամավորներ մեկնեցին Հայաստանից հուլիսի 31-ին՝ երեք շաբաթ այստեղ աշխատելուց հետո: Հաջորդ օրը նրանց փոխարինեց 29 հոգուց բաղկացած երկրորդ խումը, որը կաշխատի մինչև օգոստոսի վերջ:

Մեկնելուց մեկ օր առաջ կամավորները այցելել էին Սերգեյ Փար³ջանովի տուն թանգարանը: Թանգարանի բակը հեղեղված էր նրանց ոգևորված ձայներով: Խոսում էին ֆրանսերեն, անգլերեն, արևմտահայերեն: Թեման նույնն էր՝ Հայաստանում անցկացրած օրերը:

Ոմանք, ինչպես 24-ամյա Շանթ Մինասը Լոս Անջելեսից, առաջին անգամ չէին Հայաստանում: Սա նրա երրորդ այցելությունն էր ԵՄԿ-ի ծրագրով: Անցյալ այցելությունների ժամանակ նա օգնել էր վերականգնելու Քարինտակի, Աղդամի և ¶անձասարի եկեղեցիները: Այս ամառ աշխատել էր Այրումի չորանոցի շինարարության վրա:

Մյուս խումբը մեկնել է Շուշի և մասնակցել է քաղաքի հիվանդանոցի ջրագծերի վերանորոգման աշխատանքներին:

«Երկիր և մշակույթ» կազմակերպության հայաստանյան գրասենյակի ծրագրերի ընդհանուր պատասխանատու Րաֆֆի Նիզիպլեանն ինքը կամավորական ծրագրի վետերան է: 1991 և 2001 թվականներին որպես կամավոր գալով Հայաստան, 2003-ին Րաֆֆին որոշում է ընտանիքի հետ մշտական բնակության տեղափոխվել Մոնրեալից Հայաստան և ղեկավարել ԵՄԿ ծրագիրը:

«Կազմակերպության գերխնդիրն է սփյուռքահայերին աշխատանքի միջոցով ավելի սերտ կապել հայրենիքին: Երեք շաբաթվա ընթացքում նրանք ապրում են մեկ ընդհանուր տան մեջ: Միասին ուտում են, զրուցում, տանջվում: Միասին կիսում դժվարություններն ու ձեռքբերումները: Այս ամենի մեջ ապրելով նրանք տեսնում են իրական Հայաստանը», - ասում է Նիզիպլեանը:

²Ûë ï³ñí³ Ï³Ù³íáñÝ»ñÁ µ³Å³Ýí³Í ¿ÇÝ »ñÏáõ ï³ñµ»ñ ËÙµ»ñÇ, áñáÝù »ñ»ù³Ï³Ý ß³µ³Ã ³ÝóϳóñÇÝ Ð³Û³ëï³ÝáõÙ ¢ Ô³ñ³µ³ÕáõÙ:

Բացի Հայաստանից ԵՄԿ-ն գրասենյակ ունի նաև Մեծ Բրիտանիայում, Միացյալ Նահանգներում և Ֆրանսիայում: Այն հիմնադրվել է 26 տարի առաջ ֆրանսահայ կամավորների ջանքերով, որոնք պատմական Հայաստանի տարածքում մաքրում և վերանորոգում էին հայկական հուշարձանները:

Հայաստանում կազմակերպությունն իր աշխատանքները սկսեց 1988 թվականի երկրաշարժից հետո տներ կառուցելով աղետի գոտում: Կազմակերպության ամառային ծրագրերը ֆինանսավորում են մասնավոր նվիրատուները:

24-ամյա փարիզեցի Արմեն Աթմաժիանը օգոստոսի 1-ին ժամանած խմբի կազմում է: Սա նրա երկրորդ այցելությունն է ԵՄԿ ծրագրով:

«Ամեն անգամ սիրտս ճմլվում է, երբ Հայաստան եմ գալիս: Այստեղի կյանքն ավելի խորն ընկալելու համար հարկավոր է գնալ հեռավոր մարզեր և այնտեղ ապրելով հասկանալ մարդկանց կենսական խնդիրները», - ասում է Արմենը:

Արմենի նման կամավորներից շատերն են խոստովանում, որ գալիս են, որպեսզի ինչ-որ բան անեն հայրենիքի համար, սակայն այն, ինչ իրենք են ստանում, շատ ավելի խորն է:

Երևանցի կամավոր Լիլիթ Հարությունյանն էլ, որը առաջին խմբից էր և աշխատել էր Այրումում, ասում է. - «Աշխատում էինք օրը 6 ժամ: Դժվար էր, բայց հետաքրքիր: Հատկապես աշխույժ էին սփյուռքահայ աղջիկները: Դա նկատում էին անգամ գյուղի բնակիչները»:

ԵՄԿ ծրագիրը միայն երիտասարդների համար չէ:

Ֆրանսահայ Նշան Էֆեանը 68 տարեկան է և ԵՄԿ ծրագրով 11 անգամ այցելել է Հայաստան:

«Հայաստանն ինձ համար երազ էր, որ դարձավ իրականություն: Մտածում եմ, եթե անգամ ուժերս չներեն, դարձյալ պետք է գամ և ինչ-որ բան անեմ հայրենիքիս համար», - ասում է նա:

Նիզիպլեանն էլ ասում է, որ դժվար է լինում հատկապես սկիզբը, երբ այս անծանոթներն իրենց ուսապարկերով ներխուժում են հեռավոր գյուղեր և մշակութային փոքրիկ ցնցում են ապրում:

«Սակայն այդ դժվարությունը տևում է ընդամենը երեք օր: Կամավորները իրենց եռանդով լցնում են ողջ գյուղը: Ավելի դժվար է լինում բաժանումը միմյանցից: ¶յուղացին հանկարծ սկսում է զարմանալ, որ օվկիանոսի այն կողմից սփյուռքահայ երիտասարդը եկել է, որպեսզի իր հոգսերը հոգա», - ասում է նա:

ԵՄԿ կամավորական ծրագիրն ունի «աշխատանքային արձակուրդ» հասկացությունը:

«Կամավորներից շատերն անգամ սովոր չեն այն ֆիզիկական աշխատանքին, որ անում են այստեղ, - ասում է Նիզիպլեանը: - Նրանց ձեռքերը սկսում են ցավել, ձգվում են մկանները: Ինչ-որ տեղ սպի է մնում: Նրանք քրտինք են թափում այս հողի վրա, և սա ամենակարևորն է»: