âáñë ï³ñÇ ³é³ç ÑÇÝ· ½ÇÝí³Í ³Ñ³µ»ÏÇã ѳñÓ³ÏáõÙ ·áñÍ»óÇÝ ²½·³ÛÇÝ ÅáÕáíÇ íñ³

Մոտ չորս տարի առաջ՝ 1999 թվականի հոկտեմբերի 27-ին, հինգ զինված ահաբեկիչներ ներխուժեցին Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի շենք՝ սովորական աշխատանքային հանդիպումը կառավարության հետ վերածելով հաշվեհարդարիª սարսափի խցիկում:

Ճիչերը, հայհոյանքները և ավտոմատների խլացնող կրակահերթերÁ ավարտվեցին, միայն երբ Հայաստանի ղեկավարությունը գլխատվեց:

Ութ սպանվածների թվում էին Ազգային ժողովի նախագահ Կարեն Դեմիրճյանը և վարչապետ Վազգեն Սարգսյանը: Վիրավորվել էին չորս պատգամավորներ:

Մինչ այս նախճիրի տեսերիզը ցուցադրվում էր ամբող աշխարհով մեկ, Հայաստանի հասարակայնությունը ցնցված էր կատարվածից, և կենդանի մնացած ղեկավարությանÝ áõ շարքային քաղաքացիներին հուզում էր մեկ հարց՝ «Ի՞նչ ենք անելու հիմա»:

ՏասÝհինգ ամիս հետո սկսվեց դատավարությունը մարդասպանների նկատմամբ, որին տեղեկությունների կարոտ հասարակ³ÛÝությունը հետևում էր արդարության և նույնիսկ վրեժի ծարավով:

Մամուլը լուսաբանում էր դատավարության ամեն մի մանրուք, դատարանի դահլիճը լեփ-լեցուն էր, իսկ դատարանի բակը միշտ լիքն էր հետաքրքրասերներով:

Սակայն շուտով ակնհայտ դարձավ, որ այս դատավարությունը շուտ չի ավարտվի, հասարակ³ÛÝության հետաքրքրության ալիքը նվազեց, մարդաշատ ցույցերին փոխարինեցին դատարանի կիսադատարկ դահլիճը և զáõսպ զայրույթը դատավարության լուսաբանման նկատմամբ:

«Շարքային հեռուստադիտողները ենթարկվում են տեղեկատվական ահաբեկչության, - վրդովվում էր ԱԺ-Ç պատգամավոր Աղասի Արշակյանը դատավարության սկզբում: - Անցկացրեք ԶԼՄ-ների հետազոտում և կտեսնեք, որ մարդասպան Հունանյանի անունն ավելի հաճախ է նշվում, քան նախագահի կամ որևէ այլ քաղաքական գործչի անուն»:

Հեռուստադիտողները,վրդովված գլխավոր ամբաստանյալ Նաիրի Հունանյանի վարքից, զանգահարում էին հեռուստակայաններª պահանջելով զերծ պահել հասարակ³ÛÝությանը Հունանյանի ինքնահավան դեմքի արտահայտությունը ամեն օր տեսնելու անհրաժեշտությունից:

Սակայն դատարանի կիսադատարկ դահլիճը և զայրույթը չի կարելի համարել այս աղմկահարույց դատավարության նկատմամբ հասարակության իրական վերաբերմունքի արտացոլում: Հասարակ³ÛÝությունը հետ կանգնեց արդարության իր ակնկալիքներից: Իսկ հանցագործների նկատմամբ ատելությունը վերածվեց ծխացող զայրույթի: Եվ գրեթե երրորդ տարին բոլորող դատավարությունը դարձավ քաղաքական ծանրաչափի նման մի բան:

Դատավարության պատճառով տրոհվում էին քաղաքական կուսակցույթուններն ու խմբակցությունները: 2001 թվականի գարնանը, դատավարությունÝ սկսվելուց քիչ անց, ստեղծվեց ժամանակավոր խորհրդարանական հանձնաժողով, որը պետք է ուսումնասիրեր կալանավայրում ամբաստանյալներից մեկի՝ Նորայր Եղիազարյանի մահվան կասկածելի հանգամանքները:

Սակայն Եղիազարյանի մահվան հանգամանքներն ուսումնասիրելու փոխարեն հանձնաժողովը վերածվեց ֆորումի, որը ձգտում էր պաշտոնանկ անել նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանին այն հիմնավորմամբ, որ վերջինս չէր ϳï³ñ»É բարձրաստիճան պաշտոնյաների անվտանգությունը ապահովելáõ իր սահմանադրական պարտականությունը:

Ըստ էության դատավարության քաղաքականացման գործընթացը սկսվել էր նրա առաջին իսկ օրերեից: Ինչ-որ չափով դա անխուսափելի էր՝ հաշվի առնելով հանցագործության բնույթը և դրա ազդեցությունը երկրի քաղաքական ղեկավարության վրա:

Եվ այսօր, չորս տարի անց, դատավարությունը շարունակում է լինել քաղաքական դետոնատոր, իսկ դատարանի դահլիճը՝ քաղաքական քարոզչության թատերաբեմ: Իսկ նրանք, ովքեր ժամանակին դժգոհում էին, որ դատավարությունը չափազանց երկար է ձգձգվում, այժմ հայտարարում են, որ այն արհեստականորեն արագացվում է նույն քաղաքական պատճառներով: