ArmeniaNow.com - Independent Journalism From Today's Armenia
 December 5 , 2003 




Հայացք դրսից. օտարերկրացու տեսակետն իր որդեգրած երկրի կյանքի մասին


Ես երբեք լրագրության դասընթացներ չեմ հաճախել, սակայն անգամ եթե հաճախած լինեի, կասկածում եմ, որ այնտեղ խմբագիրների համար դասընթաց լիներ` «Սեփական լրագրողին ականապատ դաշտից դուրս հանելու արդյունավետ միջոցներ» առարկայից:

Նման դասընթացը կարող էր շատ պետքական լինել երկու օր առաջ Լեռնային Ղարաբաղ մեկնած «ԱրմենիաՆաուի» լրագրողների խմբի համար Ասկերանից ոչ հեռու ճանապարհային դադարի պահին:

Մարդակերտից վերադառնում էինք Շուշի: Ավերված Աղդամ քաղաքի ծայրամասում Արթուրը խնդրեց կանգնեցնել մեքենան, որպեսզի լուսանկարի ադրբեջանական գերեզմանոցը:

Արթուրն առաջին անգամն էր լուսանկարում Ղարաբաղում, թեև այստեղ եղել էր. զինվորական ծառայությունը նա անցել էր Ֆիզուլու մոտ գտնվող մի փոքր բնակավայրում: Սակայն զինվորները գերեզմանոցներ ստեղծելու համար են, ոչ թե դրանք լուսանկարելու, այնպես որ, սա նոր քայլ էր Արթուրի համար: Եվ այդ քայլն այնքան էլ ապահով գետնի վրա չէր:

Ղարաբաղով մի քանի տարի շրջագայելով՝ ես սովորել էի, որ փորձված արահետից դուրս արված ցանկացած քայլ կարող է վտանգավոր լինել այստեղ: Իմ մտքով անգամ չանցավ, որ Արթուրը կարող է այդ մասին չիմանալ, մինչև որ չտեսա, որ նա դուրս է եկել այն արահետից, որով պիտի քայլեր, ու հասել է գերեզմանոցի կենտրոն, որտեղ ամեն քայլ կարող է կենաց-մահու խաղ լինել:

Ես մի անգամ հայտնվել էի Արթուրի վիճակում Թալիշի շփման գիծ կատարած այցելության ընթացքում: Նրան այդտեղից դուրս հանելու իմ պլանը պարզապես նրան ասելն էր՝ հաստատակամորեն, բայց հանգիստ, որ նա պետք է հետ դառնա, որովհետև արդեն գնալու ժամանակն է. «Դե, դեռ տեղ ունենք գնալու, հանդիպումներ ունենք... Եվ, ի միջի այլոց, կարո՞ղ ես հետ գալիս ոտքդ դնել ճիշտ այնտեղ, որտեղով գնացել ես»:

Բայց մենք ճանապարհորդում էինք մեր նոր բարեկամ Ռուբենի հետ: Մի անգամ ճանապարհի կողքին խնջույք անելիս Ռուբենենց սեղանի վրա վայրէջք էր կատարել մի տրակտորիստ, որի տրակտորը պայթել էր ականի վրա: Այնպես որ Ռուբենը մի քիչ այլ կերպ, կարելի է ասել՝ ավելի անմիջականորեն արձագանքեց այս իրավիճակին. նա բղավեց.

«Արթու՛ր, այդտեղ չի կարելի գնալ, այդտեղ ամենուր ականներ են»:

Դե, սա բոլորովին էլ այն չէ, ինչ մարդ ուզում է լսել, երբ նրա հիմնական մտահոգությունը փականակի արագությունն ու լուսակայումն են: Ժամանակն է մտահոգվելու ավելի լուրջ բաներով, իմ պատանի բարեկա՛մ:

Մենք նայում էինք, թե ինչպես է Արթուրը զգուշորեն դուրս գալիս գերեզմանոցից, որն արդեն նոր բնակիչ էր ակնկալում: Ի՞նչ խորհուրդ կարելի է տալ նման տհաճ վիճակում հայտնված մարդուն: «Ոտքիդ տա՛կ նայիր, ախպե՛րս» արտահայտությունն այնքան էլ տեղին չէր թվում:

Մեր կոշտ ու կոպիտ ուղեկիցն այս հարցին էլ պատասխան ուներ. Ռուբենը գտնում էր, որ նախ և առաջ պետք է շա՜տ մեծ լոնքեր անել: Եթե որևէ անսովոր բան ես զգում ոտքիդ վրա կամ ոտքիդ տակ, պետք է քարանաս տեղում և սպասես, մինչև սակրավոր բերեն, կամ էլ կարող ես ցատկել, հնարավորինս առաջ գցելով քեզ ու հուսալով, որ կկորցնես միայն ոտքդ:

Իհարկե, այս հոդվածը բոլորովին այլ կլիներ, եթե մեր գործընկերը չկարողանար դուրս գալ այդ գերեզմանոցից՝ մահաճերմակ դեմքով և նյարդայնությունից ծիծաղելով, բայց ողջ ու առողջ և, անկասկած, ավելի խելոքացած:

Հետդարձի ճանապարհին մենք կատակում էինք կատարվածի մասին: Խմբագրությունում էլ խոսելու լավ թեմա կլինի: Սակայն շատ շատերի համար այսպիսի պատմությունների ավարտը զվարճալի չի լինում:

Ռուբենն ասում է (իսկ նա անցել է ամբողջ պատերազմը և այժմ էլ ապրում է նրա երկարատև հետևանքների, այդ թվում՝ ֆուգասային ականների հետ կողք կողքի), որ մոտավորապես ամիսը մեկ այստեղ որևէ մեկի բախտն ավելի քիչ է բերում, քան մեր արկածախնդիր լուսանկարչինը:

Ես անհամբերությամբ սպասում եմ գերեզմանոցում Արթուրի արած լուսանկարին: Հուսամ, որ լավը կլինի:


According to Agnes
  Click here to enlarge.
Click on the photo above to enlarge.

  Inside
 

Unrest in the Neighborhood: After Georgia's "velvet revolution", what now?

Full story

 

 

Cultural Concern: Armenia's few cases of glue sniffing are enough to worry officials

Full story

 
 
 

 


The Week in seven days

 
 


The Arts in seven days

 

  Photo of the week
  Click here to enlarge.
Click on the photo above to enlarge.
 
 
 
 

Play for Pay

A concert in Yerevan last weekend promoted Thursday's All Armenia Fund telethon. Overall the telethon raised more than $6 million, with some $600,000 coming from within Armenia.

 

 





Copyright ArmeniaNow.com 2002-2024. All rights reserved.

The contents of this website cannot be copied, either wholly or partially, reproduced, transferred, loaded, published or distributed in any way without the prior written consent of ArmeniaNow.com.