Հայաստանի ամենահզոր քաղաքական կուսակցության աջակցությունից ոգևորված հազարավոր երևանցիներ հավանաբար դատական հայց կներկայացնեն «Երևանի ջրմուղ-կոյուղի» ՓԲԸ-ի դեմ՝ կազմակերպությանը մեղադրելով իր պարտականությունները չկատարելու մեջ, ինչը հանգեցրել է հոկտեմբերի 25-ին տեղի ունեցած ջրատարի վթարին:

Վթարն ազդել է Արաբկիր և Կենտրոն համայնքների շուրջ 200 հազար բնակիչների առօրյայի վրա՝ առաջ բերելով դիզենտերիայի համաճարակ և դառնալով 260 մարդու հոսպիտալացման պատճառ:

Բնակիչները մեղադրում են և՛ ջրմուղին, և՛ իշխանություններին այն բանում, որ նրանք չեն դադարեցրել վարակված ջրի մատակարարումը բնակարաններ: Դրա փոխարեն պաշտոնատար անձինք հաջորդ օրը հանդես են եկել հեռուստատեսությամբ՝ բնակիչներին հորդորելով խմելուց առաջ ջուրը եռացնել:

«Այս օրերին մենք բավականին փող ենք ծախսել շշալցված ջուր գնելու, ծորակի ջուրը եռացնելու համար ծախսված էլեկտրականության ու գազի, ինչպես նաև դեղորայքի վրա: Ո՞վ է հատուցելու մեր ծախսերը», հարցնում է Արաբկիր համայնքի բնակչուհի Կարինե Մելիքսեթյանը:

«Հայ հեղափոխական դաշնակցություն» կուսակցության նախաձեռնությամբ ձևավորվել է փաստաբանների մի խումբ, որն օգնում է քաղաքացիներին նախապատրաստելու իրենց հայցերը: Մելիքսեթյանը մեկն է այն շուրջ 600 բնակիչներից, որոնք արդեն դիմել են Դաշնակցության Արաբկիրի ներկայացուցչությանը:

«Մենք կհաշվարկենք, թե մարդիկ որքան գումար են ծախսել էլեկտրականության և շշալցված ջրի վրա: Մենք պատրաստվում ենք բնակիչների հայցերը ներկայացնել դատարան ու հատուցում պահանջել և՛ ֆինանսական ծախսերի, և՛ բարոյական վնասի համար», ասում է փաստաբան ¶եորգի Մարտիրոսյանը:

Իսկ այդ ընթացքում պաշտոնատար անձինք շարունակում են մշուշոտ բացատրություններ տալ այն մասին, թե ով է պատասխանատվություն կրում վթարի համար, և հայտարարում են, որ պրոբլեմը հնացած խողովակներն են և դրանք նորոգելու համար անհրաժեշտ գումարների պակասը: Նրանց հավաստմամբ Հայաստանի ջրային համակարգը մաշված է, իսկ որոշ շրջաններում խողովակներն ու ջրատարները տասնամյակներով չեն նորոգվել:

Արաբկիրի թաղապետարանի կոմունալ բաժնի պետ Ալբերտ Համբարձումյանը հայտնեց «ԱրմենիաՆաու»-ին, որ հիմնական պրոբլեմն այն է, որ ջրի և կոյուղու գծերը զուգահեռ են գցված և մի քանի կետերում հատվում են միմյանց հետ, ինչը նրա հավաստմամբ միանգամայն անթույլատրելի է:

«Եթե ջրատար խողովակներն ապահով չեն, ապա միայն շուրջօրյա ջրամատակարարումը կօգնի նվազեցնելու դրանց վթարների վտանգը», ասում է Համբարձումյանը:

«Երբ պոմպը չի գործում, ջուրը ինքնահոսով առանց ճնշման հոսում է խողովակով, - բացատրում է նա: - Դա նշանակում է, որ եթե խողովակում որևէ անցք կա, ապա այն շրջապատից կլանում է ամեն ինչ՝ լինեն դրանք անձրևի, թե կոյուղու ջրեր: Եթե խողովակներում ճնշում կա, ապա այն խցանում է անցքերը և կանխում է դրսից ջրի վարակման հնարավորությունը¦:

Սակայն Հայաստանում պոմպերը շուրջօրյա չեն: Սովորաբար դրանք գործում են օրական չորս ժամ, և յուրաքանչյուր շրջան ունի պոմպերի իր համակարգը: Ջրի խողովակների ընդհանուր երկարությունը մոտ 1000 կիլոմետր է: Մի քանի աղբյուրներից եկող խմելու ջուրը կուտակվում է ջրի կոլեկտորների մեջ, որտեղից խողովակներով տրվում է բնակիչներին:

Արզնիի կոլեկտորը, որտեղ տեղի է ունեցել վթարը, դրանցից մեկն է: Պաշտոնատար անձանց հավաստմամբ վթարի պատճառ են դարձել հորդ անձրևները. Արզնիի կոլեկտորի մի քանի գծեր վնասվել են, և կոյուղու ջրերը խառնվել են խմելու ջրին:

«Քաղաքացիները բողոքում են, որ վերջին օրերին ջուրը գերքլորացված է: Բայց դրա շնորհիվ մեզ հաջողվեց կանխել վարակի տարածումը», ասում է Երևանի սանէպիդկայանի տնօրեն Արտավազդ Վանյանը:

«Հայաստանում ջրի մեջ քլորի պարունակությունը սովորաբար կազմում է 0,3-0,4 տոկոս: Վթարից հետո այն չի գերազանցել 0,7 տոկոսը, ինչը համապատասխանում է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության թույլատրելի ստանդարտներին», ասում է Վանյանը:

Մասնագետները չեն բացառում տիֆով և հեպատիտով վարակվելու հնարավորությունը. դրանց ինկուբացիոն շրջանը 20-50 օր է:

«Այս հիվանդություններով հիվանդանալու հավանականությունը չնչին է, սակայն ոչ ոք չի կարող երաշխավորել, որ դրանք բացառված են», ասում է առողջապահության փոխնախարար Ռուսլանա ¶ևորգյանը:

«Մեզ հաջողվեց կանխել դիզենտերիայի տարածումը, ջրատար խողովակները մաքրվեցին քլորով: Երկու հարյուր հոգի արդեն դուրս է գրվել հիվանդանոցից, և ես հույս ունեմ, որ վարակի նոր դեպքեր չեն լինի», ասում է ¶ևորգյանը:

Առաջին ջրատար խողովակաշարը Հայաստանում կառուցվել է դեռ 1911 թվականին: Տասնամյակներ շարունակ ջուրը Հայաստանում համարվել է ազգային արժեք: Հայերը հպարտացել են իրենց ջրով և պատրաստ են եղել վիճաբանել ցանկացած օտարերկրացու հետ, որը կասեր, թե ծորակից ջուր խմելը անվտանգ չէ:

Այժմ մարդիկ ասում են, որ չեն վտանգի իրենց և իրենց երեխաների առողջությունը ծորակի ջուրը խմելով և որ չեն հավատում, որ ջուրը առաջվա նման մաքուր և համեղ կլինի:

Առայժմ ոչ մի պաշտոնատար անձ երաշխիքներ չի տվել, որ նոր վթարներ չեն լինի: Փոխարենն ասում են, որ ջրի համակարգի բարեփոխման համար անհրաժեշտ են հսկայական ներդրումներ:

«ԱրմենիաՆաուն» Հայաստանի սպառողների միության հետ համատեղ ձեռնարկել է ջրի որակի անկախ զննում, որպեսզի պարզի՝ արդյոք Երևանի կենտրոնին մատակարարվող ջուրը վտանգավոր խառնուրդներ է պարունակում: Միության անդամները Երևանի Արաբկիր և Կենտրոն համայնքերից վերցված ջրի նմուշները հանձնել են Առողջապահության ազգային ինստիտուտի անկախ լաբորատորիա:

Արդյունքները ցույց են տալիս, որ »ñÏáõ ѳٳÛÝùÝ»ñÇó í»ñóí³Í ÝÙáõßÝ»ñÝ ¿É ѳٳå³ï³ë˳ÝáõÙ »Ý ÑáïÇ, ѳÙÇ, Ù³ùñáõÃÛ³Ý áõ ùÉáñÇ å³ñáõݳÏáõÃÛ³Ý µáÉáñ ÁݹáõÝí³Í óáõó³ÝÇßÝ»ñÇÝ: